ฟันแตก คือ ภาวะที่ฟันเกิดรอยแยกหรือรอยร้าวบนผิวฟัน ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งส่วนเคลือบฟัน (Enamel) เนื้อฟัน (Dentin) หรือโพรงประสาทฟัน (Pulp) ฟันแตกอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การกัดเคี้ยวอาหารที่แข็งมากๆ อุบัติเหตุ หรือการใช้ฟันผิดวิธี หรืออาจเกิดจากการสึกหรอของฟันเนื่องจากอายุที่เพิ่มขึ้นหรือการดูแลฟันไม่เหมาะสม
ฟันแตกเกิดจากอะไร
ฟันแตกหรือร้าวสามารถเกิดจากหลายสาเหตุ ทั้งจากพฤติกรรมประจำวัน, อุบัติเหตุ, หรือสุขภาพโดยทั่วไป เช่น
- การบาดเจ็บจากอุบัติเหตุ ถูกกระแทกบริเวณปากและฟันจากการ หกล้ม เล่นกีฬาหรืออุบัติเหตุอื่นๆ
- การเคี้ยวอาหารที่แข็งมาก ไม่ว่าจะเป็นน้ำแข็ง ถั่วแข็งๆ หรือแม้กระทั่งใช้ฟันเปิดขวด
- การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิที่ผิวฟันที่รวดเร็วเกินไป เช่น ดื่มเครื่องดื่มเย็นจัด แล้วตามด้วยน้ำซุปร้อนๆ ทันที
- การสึกหรอตามธรรมชาติ เช่น ค่อยๆ สึกหรอจากการบดเคี้ยวทั่วๆ ไป หรือการนอนกัดฟันในขณะนอนหลับ (Bruxism)
- การเสื่อมสภาพของฟันตามอายุที่เพิ่มขึ้น
ฟันแตก อาการเป็นอย่างไร
อาการของฟันแตกอาจแตกต่างกันไปตามส่วนของฟันที่ได้รับผลกระทบ ตั้งแต่ผิวเคลือบฟัน (enamel) ไปจนถึงรากฟัน ดังนี้:
ฟันแตกที่ผิวเคลือบฟัน (Enamel)
อาการ: อาจไม่มีอาการเจ็บปวด เนื่องจากเคลือบฟันไม่มีเส้นประสาท แต่เมื่อลิ้นสัมผัสโดนอาจรู้สึกได้ว่าฟันคมๆ
วิธีการตรวจ: ตรวจด้วยตาเปล่า บางครั้งอาจเห็นรอยแตกหรือเปลี่ยนสีได้ แต่หลายครั้งอาจต้องการการตรวจจากทันตแพทย์เพื่อยืนยัน
ฟันแตกถึงเนื้อฟัน (Dentin)
อาการ: อาจมีความรู้สึกเจ็บปวดหรือระคายเคืองเมื่อรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มร้อน, เย็น, หวาน, หรือเปรี้ยว เนื่องจากเนื้อฟันมีเส้นประสาทเล็กๆ ที่เชื่อมต่อกับโพรงประสาทฟัน
วิธีการตรวจ: นอกจากการตรวจด้วยตาเปล่าแล้ว อาจต้องการการตรวจด้วย X-ray หรือการทดสอบความรู้สึก
ฟันแตกถึงชั้นโพรงประสาทฟัน (Pulp)
อาการ: มักจะมีอาการปวดฟันอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง เนื่องจากโพรงประสาทฟันถูกกระทบกระเทือนโดยตรง อาจมีอาการปวดมากขึ้นเมื่อเคี้ยวอาหารหรือเสียวฟันอย่างรุนแรง ปวดตื้อๆ ที่บริเวณฟันซี่ที่แตก
วิธีการตรวจ: จำเป็นต้องมีการตรวจสอบอย่างละเอียดจากทันตแพทย์ รวมถึงการใช้ X-ray เพื่อดูระดับความเสียหายและวางแผนการรักษา
ฟันแตกถึงรากฟัน
อาการ: อาการปวดอาจแตกต่างกันไป ตั้งแต่ไม่มีอาการเจ็บปวดจนถึงอาการปวดรุนแรง อาการปวดอาจเพิ่มขึ้นเมื่อเคี้ยวหรือกดที่ฟัน อาจมีการติดเชื้อหรืออักเสบที่รากฟันและเนื้อเยื่อรอบๆ ฟัน ฟันอาจโยก เหงือกอาจบวมแดง
วิธีการตรวจ: การตรวจการอักเสบหรือการติดเชื้อที่รากฟันจำเป็นต้องมีการตรวจสอบโดยทันตแพทย์ รวมถึงการใช้ X-ray เพื่อประเมินความเสียหายที่รากฟันและเนื้อเยื่อรอบๆ
ฟันแตกอันตรายไหม ควรรีบรักษาหรือไม่
ฟันแตกอาจอันตรายได้หากไม่รีบรักษา เพราะต่อให้เป็นรอยแตกเล็กๆ ก็สามารถขยายใหญ่ขึ้นได้ ส่งผลเสียต่อโครงสร้างฟัน และจะทำให้ไม่สามารถใช้ฟันได้ตามปกติ อาจมีอาการเจ็บ ปวด เสียวฟัน รวมถึงรับประทานอาหารไม่อร่อยร่วมด้วย และหากเป็นมากจะต้องสูญเสียฟันซี่นั้นไปจากอาการติดเชื้อ อักเสบ จนต้องถอนฟันซี่นั้นทิ้ง
ลักษณะของฟันแตกที่ควรมาพบทันตแพทย์
ฟันแตกเป็นรู
สามารถมองเห็นเป็นรูหรือเห็นฟันบิ่นเล็กน้อย รู้สึกมีส่วนแหลมคมในปากเวลาเอาลิ้นไปสัมผัส อาจจะยังไม่มีอาการเจ็บปวด หรืออาจมีอาการเสียวฟันเล็กน้อยเวลาดื่มของร้อนหรือเย็น อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น เคี้ยวของแข็ง วัสดุอุดฟันหลุด ฟันผุ ฯลฯ สามารถแก้ได้ด้วยการอุดฟัน ทำวีเนียร์ หรือทำครอบฟันก็ได้ แม้จะดูไม่ใหญ่โต แต่รอยแตกหรือรูที่เกิดขึ้นนี้สามารถเป็นช่องให้เศษอาหารเข้าไปติดสะสมได้ง่าย ซึ่งจะทำให้ฟันผุลุกลามได้
ฟันแตกเห็นเป็นเส้นร้าวบนตัวฟัน
มองเห็นเส้นร้าวบนผิวฟัน อาจจะยังไม่มีอาการปวด แต่จะเริ่มเสียวแปลบๆ เจ็บนิดๆ โดยเฉพาะเวลาเคี้ยวอาหาร อาการเจ็บอาจจะเป็นๆ หายๆ ทำให้ไม่แน่ใจ เกิดได้จากการเคี้ยวของแข็ง นอนกัดฟัน รอยร้าวแบบนี้เหมือนระเบิดเวลาเพราะสามารถขยายใหญ่ขึ้นได้ทุกเมื่อ หากปล่อยไว้อาจร้าวลงไปถึงโพรงประสาทฟันทำให้ปวดมาก การรักษาทำได้โดยการทำครอบฟันเพื่อไม่ให้ฟันแตกเพิ่ม
ฟันแตกครึ่ง
ฟันแตกแยกเป็น 2 ส่วน (Split tooth) โดยมากสาเหตุเกิดจากการเคี้ยวของแข็งหรือเกิดอุบัติเหตุ การนอนกัดฟัน หรือ เนื้อฟันบางลงจากการเคยอุดฟันกรามขนาดใหญ่มาก่อน อาการจากปวดมากจนไปถึงเป็นหนอง สามารถรักษาได้ด้วยการทำครอบฟัน วีเนียร์ รักษารากฟันเทียม หรือถอนฟัน
ฟันแตกถึงรากฟัน
ฟันแตกยาวลงไปถึงรากฟัน จนอาจทำให้ฟันแยกจากกัน ฟันซี่ที่แตกจะเริ่มขยับหรือโยกได้ เจ็บมากเมื่อเคี้ยวโดนเพราะส่วนที่แตกขยับตามการเคี้ยวโดน ต้องทำการรักษารากฟัน ซึ่งอาจจะรักษาฟันไว้ได้เพียงบางส่วนเท่านั้น หลายๆ กรณีจำเป็นต้องถอนฟันซี่นั้นทิ้ง
ฟันแตก เหงือกบวม
บริเวณเหงือกรอบๆ ฟันที่แตกจะมีอาการบวมแดง กดเจ็บ อาจมีตุ่มหนองคล้ายสิวขึ้นที่เหงือกบริเวณปลายรากฟัน อาจมีรสชาติเค็มๆ หรือกลิ่นเหม็นในปากด้วย การมีตุ่มหนองนี้แสดงว่ามีการติดเชื้อ ต้องทำการรักษาทั้งโรคเหงือกและฟันที่แตก
ฟันแตกรักษายังไง
ฟันแตกสามารถรักษาได้หลายวิธี ขึ้นอยู่กับว่าฟันแตกมากหรือน้อยขนาดไหน วิธีการรักษาฟันแตกมีหลายวิธีดังนี้:
อุดฟัน
ใช้ในกรณี: ฟันแตกเล็กน้อยถึงปานกลางที่ไม่ได้เข้าถึงเนื้อฟัน
การอุดฟันเป็นวิธีการรักษาที่ใช้สำหรับฟันแตกที่ไม่รุนแรงมาก โดยจะใช้วัสดุอุดฟันเช่น อมัลกัม, คอมโพสิต, หรือเซรามิก มาอุดรอยแตกหรือหลุมที่เกิดขึ้น เพื่อกู้คืนรูปทรงและการใช้งานของฟัน
ครอบฟัน
ใช้ในกรณี: ฟันแตกปานกลางถึงรุนแรงที่มีการสูญเสียส่วนของฟัน
การครอบฟันช่วยในการคืนความแข็งแรงให้กับฟันที่แตกหัก โดยจะมีการสร้างวัสดุมาครอบไว้ โดยจะใช้วัสดุ เช่น โลหะ, เซรามิก, หรือวัสดุผสม เพื่อปกป้องฟันจากการแตกหักเพิ่มเติมและคืนความสามารถในการบดเคี้ยว
ถอนฟัน
ใช้ในกรณี: ฟันแตกรุนแรงจนไม่สามารถรักษาด้วยวิธีอื่นได้
ในบางกรณีที่ฟันแตกหักจนไม่สามารถซ่อมแซมได้ การถอนฟันอาจเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดเพื่อป้องกันการติดเชื้อและปัญหาทางทันตกรรมเพิ่มเติม หลังจากการถอนฟัน สามารถใช้การรักษาเพิ่มเติมเช่น รากฟันเทียม ฟันปลอมต่างๆ เพื่อให้สามารถใช้งานฟันได้ดังเดิม และป้องกันฟันข้างเคียงล้ม
วีเนียร์
ใช้ในกรณี: ฟันแตกเล็กน้อยที่ส่วนหน้าของฟัน
วีเนียร์เป็นแผ่นวัสดุบางๆ เช่น เซรามิกหรือพอร์ซเลน ที่ติดอยู่กับด้านหน้าของฟัน เหมาะสำหรับการปรับปรุงรูปลักษณ์ของฟันที่แตกหักเล็กน้อย ช่วยให้ฟันดูสวยงามขึ้น
รากฟันเทียม
ใช้ในกรณี: หลังจากถอนฟันที่แตกรุนแรง
รากฟันเทียมเป็นวิธีการรักษาที่ใช้ทดแทนฟันที่สูญเสียไป โดยมีการฝังรากฟันเทียมที่ทำหน้าที่เป็นรากฟันในกระดูกขากรรไกร และติดตั้งฟันเทียมไว้ที่ด้านบนเพื่อให้ใช้งานได้เหมือนฟันจริง
รักษารากฟัน
ใช้ในกรณี: ฟันแตกรุนแรงถึงโพรงประสาทฟันหรือ pulp
เมื่อฟันแตกถึงโพรงประสาทฟัน การรักษารากฟันจำเป็นต้องเอาส่วนที่ติดเชื้อออกให้หมดและป้องกันการติดเชื้อซ้ำ กระบวนการนี้ประกอบด้วยการทำความสะอาดคลองรากฟัน และอุดช่องว่างภายในรากฟันด้วยวัสดุพิเศษเพื่อคืนความแข็งแรงและป้องกันการติดเชื้อในอนาคต
การเลือกวิธีการรักษาสำหรับฟันแตกขึ้นอยู่กับการประเมินจากทันตแพทย์ ซึ่งจะพิจารณาจากระดับความรุนแรงของการแตกหัก, ตำแหน่งของฟัน(ฟันกรามหรือฟันหน้า), และผลกระทบต่อการใช้งานและรูปลักษณ์ใบหน้า การรักษาที่เหมาะสมจะช่วยให้ฟันกลับมาใช้งานได้ดีและดูดีเหมือนเดิม
ลักษณะฟันแตกแบบต่างๆ
ลักษณะฟันแตกแบบต่างๆ จะมีอาการและผลกระทบที่แตกต่างกันไปดังนี้
ฟันแตกเป็นรู
อาการ: อาจไม่รู้สึกเจ็บหรือมีความรู้สึกไม่สบายที่ฟันเมื่อกินอาหารร้อน, เย็น, หรือหวาน และในบางกรณีอาจไม่มีอาการเลยจนกระทั่งเกิดการติดเชื้อในรากฟัน
ผลกระทบ: ฟันที่แตกเป็นรูอาจทำให้เกิดการติดเชื้อภายในฟันได้ หากไม่ได้รับการรักษาอาจนำไปสู่การสูญเสียฟัน
ฟันแตกครึ่ง
อาการ: ปวดฟันอย่างรุนแรง โดยเฉพาะเมื่อกัดหรือจับฟัน ฟันอาจมีความไวต่ออุณหภูมิมาก
ผลกระทบ: อาจจำเป็นต้องทำการรักษาคลองรากฟันหากเส้นประสาทได้รับความเสียหาย หรืออาจต้องถอนฟันหากฟันแตกลึกถึงราก
ฟันแตกถึงรากฟัน
อาการ: อาจมีอาการเจ็บปวดอย่างมาก มีความไวต่ออุณหภูมิ และอาจมีการติดเชื้อที่รากฟัน มีหนองไหลออกมา
ผลกระทบ: ฟันแตกถึงรากมักจะต้องถูกถอน เนื่องจากไม่สามารถรักษาได้ด้วยวิธีอื่น หากมีการติดเชื้อ เชื้ออาจสามารถแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่นๆ ของปากและกระดูกได้
ฟันหน้าแตก กับ ฟันกรามแตก รักษาต่างกันหรือไม่
ฟันหน้าแตกและฟันกรามแตกมีการรักษาที่แตกต่างกัน โดยพิจารณาจากความรุนแรง ตำแหน่ง และหน้าที่การใช้งาน ดังนี้
ฟันหน้าแตกจะเน้นความสวยงาม
- แตกเพียงเล็กน้อย (บิ่น): สามารถบูรณะด้วย การอุดฟันด้วยวัสดุสีเหมือนฟัน (Composite Bonding) เพื่อคืนรูปร่างและความสวยงาม
- แตกค่อนข้างใหญ่ แต่ไม่ถึงโพรงประสาทฟัน: อาจพิจารณาทำ วีเนียร์ (Veneer) เพื่อความสวยงามและทนทาน
- แตกลึกถึงโพรงประสาทฟัน: จำเป็นต้อง รักษารากฟัน ก่อน จากนั้นจึงทำ เดือยฟันและครอบฟัน เพื่อสร้างความแข็งแรงและสวยงามกลับคืนมา
ฟันกรามแตกจะเน้นความแข็งแรง
- แตกร้าวตื้นๆ ที่ผิวฟัน: อาจไม่จำเป็นต้องรักษา หรือทำเพียง กรอและขัดแต่ง ให้เรียบ
- แตกเป็นรูหรือสูญเสียเนื้อฟันไปบางส่วน: รักษาด้วย การอุดฟัน หรือหากรอยแตกใหญ่ อาจต้องทำ อินเลย์/ออนเลย์ (Inlay/Onlay) หรือ ครอบฟัน เพื่อเน้นความแข็งแรงทนทานต่อแรงบดเคี้ยว
- แตกรุนแรงหรือร้าวลึกถึงรากฟัน: ในกรณีที่ไม่สามารถบูรณะฟันซี่นั้นได้แล้ว ไม่ว่าจะฟันหน้าหรือฟันกราม การรักษาที่จำเป็นคือ การถอนฟัน และพิจารณาใส่ฟันปลอมทดแทนต่อไป
ฟันแตกเหงือกบวม
อาการ: นอกจากความเจ็บปวดและความไวต่ออุณหภูมิแล้ว บริเวณเหงือกรอบๆ ฟันที่แตกอาจบวมและอาจมีการติดเชื้อร่วมด้วย
ผลกระทบ: การที่เหงือกบวม แสดงถึงการติดเชื้อที่รุนแรงในรากฟันหรือกระดูก อาจต้องมีการรักษาเช่นการรักษาคลองรากฟัน, การใช้ยาปฏิชีวนะ, หรือการถอนฟัน
รักษาฟันแตก ราคาเท่าไหร่
อัตราค่ารักษาฟันแตก จำแนกเป็นรายการต่างๆ เช่น การอุดฟัน ถอนฟัน รักษารากฟัน ครอบฟัน ดังนี้
อุดฟันแตก ราคา
| หัตถการ (Procedure) | ราคา (บาท) |
| อุดฟันฟัน ราคา/ ด้าน ( Fillings price / surface ) | 650 |
| อุดฟันชั่วคราว (Temporary filling) | 500 |
| ใช้ยาชาร่วมกับการอุดฟัน ( Local Anesthesia for Filling or restoration ) | 200 |
ถอนฟันแตก ราคา
| หัตถการ (Procedure) | ราคา (บาท) |
| ถอนฟัน (Tooth Extraction) | 900 |
| ถอนฟันแบบผ่าฟัน ( Complicated tooth Extraction) | 1500 |
รักษารากฟัน ฟันแตก ราคา
| หัตถการ (Procedure) | ราคา (บาท) |
| รักษารากฟันหน้า ( Anterior Root Canal Treatment) | 6,000-10,000 |
| รักษารากฟัน กรามน้อย ( premolar Root Canal Treatment) | 8,000-12,000 |
| รักษารากฟัน กรามใหญ่ ( Molar Root Canal Treatment ) | 10,000-20,000 |
| รักษารากฟันในเด็ก ( dental pulp treatment for Children ) | 2,500 |
ฟันแตก ครอบฟันราคา
| หัตถการ (Procedure) | ราคา (บาท) |
| ครอบฟันชั่วคราว ( Temporary Crown ) | 5,000-8,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน โลหะธรรมดา ( Full metal crown/bridge price/tooth ) | 10,000-12,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน สีเหมือนฟันฐานโลหะ( Porcelain fused to metal crown/bridge price/tooth ) | 12,000-14,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน ที่ใช้โลหะพาลาเดียม ( Paladium based crown/bridge price/tooth ) | 14,000-16,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน ที่ใช้โลหะทอง ( Gold based crown/bridge price/tooth ) | Quote by Dr. |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน เซรามิก , E.Max etc. ( Ceramic , E.Max etc. crown/bridge price/tooth ) | 14,000-16,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน เซอร์โคเนีย ( Zirconia crown/bridge price/tooth ) | 16,000-18,000 |
| ครอบฟัน/สะพานฟัน เซอร์โคเนีย CAD/CAM ( Zirconia CAD/CAM crown/bridge price/tooth ) with Scan | 20,000 |
| ครอบฟันบางส่วน อินเลย์ ออนเลย์ ( metal ,ceramic Inlay/Onlay , price/tooth ) | 10,000-14,000 |
| ครอบฟันบางส่วน อินเลย์ ออนเลย์ ที่ใช้โลหะทอง ( Gold Inlay/Onlay , price/tooth ) | Quote by Dr. |
| ครอบฟันในเด็ก ( SS Crown for children ) | 2,500 |
หมายเหตุ กรุณาสอบถามราคาทั้งหมดกับทันตแพทย์อีกครั้ง เพื่อความแม่นยำในการประเมินค่าใช้จ่าย
คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับฟันแตก
ฟันแตกปล่อยไว้ได้ไหม
การปล่อยฟันแตกไว้โดยไม่รักษาไม่ใช่เรื่องที่ควรทำเพราะอาจทำให้ฟันแตกเพิ่มเติมได้ แม้ว่าจะยังไม่มีอาการเจ็บปวดในช่วงแรกแต่รอยแตกอาจขยายใหญ่ขึ้น ฟันแตกมากขึ้น ทำให้ต้องเสียเวลา เสียเงิน ไปรักษาด้วยวิธีการรักษาที่ซับซ้อนยิ่งขึ้น รวมถึงอาจสูญเสียฟันตามธรรมชาติไปด้วยหากฟันแตกจนถึงขั้นที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยการอุด การรักษารากฟันอีกต่อไป
คนไข้อาจคิดว่าอย่างมากก็แค่ถอนฟันทิ้ง แต่ความเป็นจริงแล้วเมื่อมีการถอนฟันเกิดขึ้น ก็ต้องมีการทำฟันปลอมขึ้นมาทดแทนเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดฟันล้ม จากฟันข้างเคียงของฟันซี่ที่หายไปอยู่ดี
ฟันแตก อุดได้ไหม
ต้องดูเป็นรายกรณี โดยขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงว่าฟันแตกมากแค่ไหน และตำแหน่งของฟันที่แตกว่าเป็นฟันกรามหรือฟันหน้า หากเป็นรอยแตกเล็กๆ ที่ไม่ได้ลึกถึงเนื้อฟันหรือรากฟัน สามารถทำการอุดฟันได้ แต่ต้องให้ทันตแพทย์พิจารณาให้ดีว่าฟันแตกนิดเดียวจริงๆ และไม่ได้มีรอยร้าวลึกลงไป
ฟันแตก ถอนได้ไหม
การถอนฟันเป็นหนึ่งในวิธีการรักษาสำหรับฟันแตกในกรณีที่ฟันนั้นไม่สามารถซ่อมแซมหรือรักษาได้ด้วยวิธีอื่นแล้ว หลังจากการถอนฟัน อาจต้องมีการพิจารณาการรักษาเพื่อทดแทนฟันซี่ที่หายไปด้วย เช่น การทำสะพานฟัน รากฟันเทียม หรือฟันลอม เพื่อให้สามารถบดเคี้ยวอาหารได้เหมือนเดิม และยิ้มได้อย่างมั่นใจเหมือนเดิม
ฟันแตกเหลือแต่ตอ ทำอย่างไร
หากฟันแตกเหลือแต่ตอ การรักษาจะขึ้นอยู่กับสภาพของตอฟันที่เหลืออยู่และสุขภาพโดยรวมของเนื้อเยื่อรอบๆ รากฟัน หากตอฟันไม่สามารถใช้งานได้หรือมีการติดเชื้อรุนแรง การถอนฟันแล้วทำฟันปลอมรูปแบบต่างๆ ทดแทนจะเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด หากตอฟันที่ยังเหลืออยู่ยังมีความแข็งแรงดี อาจทำการรักษารากฟันแล้วทำครอบฟันเพื่อให้สามารถเคี้ยวอาหารได้เหมือนเดิม
ฟันแตกเป็นรูทำอย่างไร
ต้องดูว่ารูลึกลงไปขนาดไหน และสุขภาพฟันเป็นอย่างไร ถ้าไม่ได้ลึกมากอาจทำการอุดฟันได้ หากรูขนาดใหญ่และลึกถึงรากฟันจะต้องทำการรักษารากฟันก่อนแล้วอุดด้วยวัสดุอุดฟันเพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ หากมีอาการปวดฟันร่วมด้วย ให้รีบไปพบทันตแพทย์เพราะเป็นไปได้ว่าจะมีเชื้อโรคลงถึงโพรงประสาทฟันแล้ว
