การแปรงฟันแห้ง คือ การแปรงฟันโดยใช้ยาสีฟันที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ แต่ไม่บ้วนน้ำหลังจากแปรงฟันเสร็จ เพื่อให้ฟลูออไรด์จากยาสีฟันมีระยะเวลาสัมผัสกับผิวฟันนานขึ้น ทำให้เคลือบฟันแข็งแรงและป้องกันฟันผุ
วัตถุประสงค์ของการแปรงฟันแห้งคือ เพื่อให้ได้ประโยชน์จากฟลูออไรด์ที่ผสมอยู่ในยาสีฟันให้ได้มากที่สุด โดยทั่วไปยาสีฟันมักจะมีฟลูออไรด์เป็นส่วนประกอบอยู่แล้ว แต่สาเหตุที่หลายคนยังฟันผุก็เพราะว่าฟลูออไรด์ถูกล้างออกไปจนหมดเวลาที่เราบ้วนปากหลังแปรงฟันเสร็จ ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ได้สัมผัสกับผิวฟันเพียงแค่ช่วงเวลาสั้นๆ แล้วก็โดนบ้วนปากทิ้งไป จึงไม่ได้ช่วยเสริมสร้างเคลือบฟันขึ้นมาใหม่เลย
นอกจากนั้นการที่เราเคลือบผิวฟันด้วยการแปรงฟันแห้งด้วยตัวเองทุกวันยังเป็นการป้องกันฟันผุที่ให้ผลดียิ่งกว่าการไปเคลือบฟลูออไรด์ตามคลินิกทันตกรรมอีก เพราะเราแปรงฟันทุกวัน เทียบกับการที่รอ 6 เดือนหรือ 1 ปี กว่าจะไปให้ทันตแพทย์เคลือบฟลูออไรด์ให้
วิธีแปรงฟันแห้ง
- บีบยาสีฟันลงบนแปรงสีฟันตามปกติ
- เริ่มต้นแปรงฟันโดยไม่ต้องบ้วนปากก่อนการแปรง ไม่ต้องเอาแปรงจุ่มน้ำก่อนแปรงฟัน
- แปรงฟันนานอย่างน้อย 2 นาที เพื่อให้ฟันสะอาด
- เมื่อแปรงฟันเสร็จ บ้วนเอาฟองที่เกิดจากการแปรงฟันทิ้ง แต่ไม่ต้องบ้วนน้ำตาม
- ปล่อยให้ฟองจากยาสีฟันเคลือบอยู่ที่ผิวฟันเป็นระยะเวลาประมาณ 30 นาที ในระหว่างนี้ไม่ควรรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่ม หรือจะแปรงฟันแห้งก่อนนอน แล้วนอนไปเลยก็ได้
- หากวันไหนมีความรู้สึกว่าเศษอาหารเยอะ สามารถแปรงฟันแบบปกติไปก่อน 1 รอบ แล้วรออีก 10-15 นาทีแล้วจึงแปรงฟันแห้งก็สามารถทำได้
ข้อดีของการแปรงฟันแห้ง
- ฟลูออไรด์จากยาสีฟันอยู่บนผิวฟันนานขึ้น เพราะไม่โดนน้ำจากการบ้วนปากชะล้างไป
- ช่วยป้องกันฟันผุ เพราะเมื่อฟลูออไรด์อยู่บนผิวฟันนานขึ้น ชั้นเคลือบฟันจะนำเอาฟลูออไรด์ไปเสริมสร้าง ซ่อมแซมชั้นเคลือบฟันให้แข็งแรง
- หากฟันเสียหายเพียงชั้นเคลือบฟันด้านนอก ยังไม่ผุถึงด้านใน การแปรงฟันแห้งช่วยให้ชั้นเคลือบฟันกลับคืนมาได้ และแข็งแรงกว่าเดิมด้วย
แปรงฟันแห้ง เหมาะกับใครบ้าง
เหมาะกับคนทุกกลุ่ม รวมถึงเด็กที่ยังไม่สามารถถ่มฟองยาสีฟันออกเอง ก็สามารถเช็ดเอาคราบฟองยาสีฟันออกได้โดยไม่ต้องใช้น้ำล้างหรือเช็ดซ้ำ และหากเป็นเด็กเล็กผู้ปกครองควรดูแลให้ใช้ยาสีฟันในปริมาณที่เหมาะสมและไม่ให้เด็กกลืนยาสีฟันบ่อยจนเกินไปเพราะอาจเกิดภาวะฟันตกกระได้
แปรงฟันแห้งอันตรายไหม
การแปรงฟันแห้งไม่อันตรายและได้รับการแนะนำให้เป็นมาตรฐานในการแปรงฟันจากนักวิชาการและองค์กรด้านสุขภาพระดับสากล
โดยทั่วไปแล้วคนมักกังวลถึงฟลูออไรด์ที่ตกค้างอยู่ในช่องปาก รวมถึงสารลดแรงตึงผิว SLS ซึ่งทั้งสองอย่างนี้ไม่มีอันตรายแต่อย่างใด เนื่องจากปริมาณยาสีฟันที่เหลืออยู่ในช่องปากหลังการแปรงฟันแห้งนั้นมีน้อยมาก เพราะเราได้บ้วนยาสีฟันออกไปแล้ว แม้จะไม่ใช้น้ำในการบ้วนปากก็ตาม เป็นเรื่องยากมากๆ ที่จะได้รับฟลูออไรด์จากยาสีฟันจนมีพิษกับร่างกาย (เช่น ต้องได้รับฟลูออไรด์ 375 มิลลิกรัมสำหรับคนหนัก 75 กิโลกรัม ถึงจะอันตราย ถ้าคิดโดยประมาณคือจะต้องทานยาสีฟันหลายหลอดภายในครั้งเดียว)
สารเคมีอีกชนิดที่สร้างความกังวลให้กับผู้บริโภคทั่วไปคือ Sodium Lauryl Sulfate (SLS) ซึ่งเป็นสารลดแรงตึงผิวที่ใช้ในเครื่องสำอางและผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด เช่น สบู่ แชมพู รวมถึงยาสีฟันและน้ำยาบ้วนปาก แต่หน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็ได้ทำการยืนยันแล้วว่า SLS ไม่เป็นสารก่อมะเร็งและมีความปลอดภัยเมื่อใช้ตามปริมาณที่กำหนด ในยาสีฟันมีปริมาณ SLS เพียง 0.5-2% เท่านั้น (โดยทั่วไปใช้ 1%) ซึ่งต่ำมากเมื่อเทียบกับปริมาณที่อาจก่อให้เกิดอันตราย
หากจะเปรียบเทียบให้เห็นภาพก็คือ จะต้องรับประทานยาสีฟันเข้าไปมากกว่า 3 กิโลกรัมหรือบริโภคต่อเนื่องทุกวันวันละครึ่งกิโลกรัมถึงจะเป็นอันตราย จึงสรุปได้ว่าการนำ SLS มาใช้ในผลิตภัณฑ์ต่างๆ ตามที่กำหนดในปัจจุบันไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพแต่อย่างใด
แปรงฟันแห้ง กลืนน้ำลายได้ไหม
การกลืนน้ำลายเวลาแปรงฟันแห้งในปริมาณเล็กน้อยถือว่าปลอดภัยมากสำหรับผู้ใหญ่ เพราะปริมาณฟลูออไรด์ในน้ำลายนั้นน้อยมากจนไม่เป็นอันตราย ส่วนในเด็กเล็กหากผู้ปกครองให้ใช้ปริมาณยาสีฟันที่เหมาะสม และเด็กๆ กลืนยาสีฟันไปบ้างก็จะไม่ก่อให้เกิดอันตราย แต่ถ้าเป็นบ่อยๆ อาจทำให้เกิดการสะสมของฟลูออไรด์และทำให้เกิดฟันตกกระได้
ส่วนใครที่กังวลเรื่องการกลืนเศษอาหารหรือคราบพลัคเข้าไประหว่างแปรงฟันแห้ง ก็ไม่ต้องกังวลไปเพราะโดยปกติคนเราก็กลืนเข้าไปอยู่แล้ว ร่างกายสามารถกำจัดได้
ถ้ามีฟันผุอยู่แล้ว แปรงฟันแห้งจะช่วยไหม
หากมีฟันผุอยู่แล้ว การแปรงฟันแห้งไม่สามารถรักษาฟันให้หายผุได้ การแปรงฟันแห้งจะช่วยเรื่องการป้องกันฟันผุ ด้วยการเสริมสร้างชั้นเคลือบฟันด้วยฟลูออไรด์จากยาสีฟัน ฟันที่ผุต้องได้รับการรักษาจากทันตแพทย์ด้วยการอุดฟัน และเมื่อรักษาเสร็จแล้วการแปรงฟันแห้งจะช่วยให้ฟันผุยากขึ้น
แปรงฟันแห้ง ใช้น้ำยาบ้วนปากได้หรือไม่
หากต้องการใช้น้ำยาบ้วนปากหลังแปรงฟันเสร็จทันที แนะนำให้ใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์เช่นกัน (ห้ามบ้วนน้ำเปล่าซ้ำ) แต่หากน้ำยาบ้วนปากที่ใช้ไม่มีส่วนผสมของฟลูออไรด์ แนะนำให้รอ 2 ชั่วโมงก่อนที่จะบ้วนปาก ไม่อย่างนั้นฟลูออไรด์ที่ได้จากการแปรงฟันแห้งก็จะหายไปเหมือนการแปรงฟันแล้วบ้วนปากแบบปกติ
