เมื่อทำรากฟันเทียมมาแล้ว คนไข้หลายคนมักมีคำถามว่าสามารถใช้เคี้ยวอาหารได้เลยหรือไม่ ซึ่งคำตอบคือยังไม่ควร เพราะรากฟันเทียมมีโอกาสหลุดออกมา ต้องระมัดระวังในการรับประทานอาหารไม่ให้เกิดแรงกระเทือนจนรากฟันเทียมหลุดออกมา
กลไกการยึดติดของรากฟันเทียมในระยะแรก
จริงๆ แล้วตัวรากฟันเทียมยึดกับกระดูกขากรรไกรได้ด้วยแรงทางเชิงกลอย่างเดียวในระยะแรก วันแรกหลังจากที่ขันตัวรากฟันเทียมลงไปในกระดูกขากรรไกร ตัวรากฟันเทียมกับกระดูกขากรรไกรยึดกันด้วยแรงเชิงกลเท่านั้น แรงเชิงกลที่ว่านี้เปรียบเทียบก็เหมือนเราขันน็อตเข้าไปในกระดูก ซึ่งก็จะมีความแน่นจากแรงที่เราขันเข้าไป อย่างไรก็ตาม เวลารับประทานอาหารก็มีโอกาสที่เวลาเคี้ยวอาหารแล้วน๊อตมีโอกาสที่จะหมุนจนหลวมออกมา
ดังนั้นจริงๆ แล้วในวันแรกที่เราฝังรากเทียมเข้าไปในกระดูกขากรรไกร ตัวกระดูกจะยังยึดกับรากฟันเทียมได้ไม่แน่น ไม่สมบูรณ์
ระยะเวลาการสมานตัวของกระดูกกับรากฟันเทียม
ในคนไข้แต่ละคนระยะเวลาในการที่กระดูกจะเข้ามาสมานยึดแน่นรอบผิวรากฟันเทียมจะแตกต่างกันไป แต่โดยปกติแล้วจะใช้เวลาประมาณ 4 เดือน กระดูกจะเข้ามาเกาะรากเทียมจนแน่นและไม่ขยับเมื่อรับแรงเคี้ยว
ในระยะนี้แรงที่ยึดระหว่างรากฟันเทียมกับกระดูกจะมี 2 อย่าง คือ แรงเชิงกลกับแรงชีวภาพ เรียกอีกอย่างว่ามี Biomechanical retention ระยะนี้ก็จะมีความเหมาะสมที่จะใส่ครอบฟันลงบนรากฟันเทียมที่ฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกร
กรณีพิเศษที่อาจใส่ครอบฟันให้ก่อนกำหนด
อย่างไรก็ตามก็จะมีบางกรณีที่คนไข้อาจจะไม่สามารถรอได้ เช่น คนไข้บางคนสูญเสียฟันหน้าไป ก็คงไม่สามารถที่จะรอถึง 4 เดือนเพื่อให้กระดูกสมานก่อนได้ เพราะฟันหน้าก็ส่งผลกับความมั่นใจและการยิ้มมาก
หากทันตแพทย์พิจารณาแล้วว่ารากเทียมแน่นดีกับกระดูกขากรรไกรประมาณนึงแล้วก็จะทำการใส่ฟันลงบนรากเทียมให้เลยในวันนั้น แต่ตัวฟันที่ใส่ให้ก็จะไม่สามารถรับแรงได้ดีเต็ม 100% จึงต้องระมัดระวังให้มาก ใช้ยิ้ม ใช้พูด ใช้คุยได้ แต่ห้ามใช้เคี้ยวเพราะแรงในการบดเคี้ยวยังไม่ควรส่งไปยังรากฟันเทียมที่ยังไม่ประสานกับกระดูกดี
นวัตกรรมในรากฟันเทียม
ในปัจจุบันมีรากฟันเทียมหลายยี่ห้อที่วิจัยพัฒนาให้รากฟันเทียมมีพื้นผิวและรูปทรงที่ดีขึ้น เพื่อให้กระดูกสมานเร็วขึ้นโดยไม่ต้องรอ 4 เดือนเต็ม อาจจะเป็น 1-3 เดือน ขึ้นกับแต่ละบุคคล แต่ละยี่ห้อและชนิดของรากเทียม
คำแนะนำสำหรับผู้ป่วยหลังการฝังรากฟันเทียม
- หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็งบริเวณที่ทำรากฟันเทียมในระยะ 3-4 เดือนแรกเพื่อป้องกันรากฟันเทียมหลวม
- รับประทานอาหารอ่อนในช่วงแรกหลังการผ่าตัด
- แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันให้เหมือนเป็นฟันตามธรรมชาติ
- งดสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เพราะบุหรี่และแอลกอฮอล์ทำให้แผลหายช้า
- หากมีอาการปวดรุนแรง บวมมากขึ้น หรือมีเลือดออกมาก ให้รีบไปพบทันตแพทย์
- ไปพบทันตแพทย์ตามนัดเพื่อติดตามผลการรักษา รวมถึงหากมีปัญหาจะได้เจอตั้งแต่เนิ่นๆ
- ใช้น้ำยาบ้วนปากที่ทันตแพทย์แนะนำเพื่อลดการติดเชื้อ
