ฟันผุทะลุโพรงประสาท คือ อาการฟันผุระยะที่ 4 ซึ่งเป็นระยะสุดท้ายของการฟันผุ เป็นภาวะที่มีความเสียหายของเนื้อฟันจนกระทั่งทะลุเข้าไปยังโพรงประสาทฟันซึ่งประกอบด้วยเส้นประสาทและหลอดเลือด ทำให้เกิดอาการปวดฟันอย่างรุนแรง เหงือกบวม เสียวฟัน หากปล่อยไว้นานโดยไม่ได้รับการรักษา อาจส่งผลให้เกิดการติดเชื้อลุกลามไปที่ปลายรากฟัน เกิดหนองปลายรากฟัน รวมถึงลุกลามไปยังอวัยวะข้างเคียงอื่นจนทำให้เกิดอาการอื่นๆ ได้ เช่น โพรงจมูกอักเสบ ตาอักเสบ เป็นต้น
สาเหตุของฟันผุทะลุโพรงประสาท
ฟันผุทะลุโพรงประสาท มีสาเหตุจากการมีฟันผุและปล่อยให้ลุกลามโดยไม่รักษาตั้งแต่เนิ่นๆ จนกระทั่งฟันผุลึกลงไปเรื่อยๆ จนถึงชั้นโพรงประสาทฟัน สาเหตุหลักเริ่มต้นของการฟันผุคือแบคทีเรียในช่องปากสร้างกรดขึ้นมาจากการย่อยสลายน้ำตาลและแป้งที่เรารับประทานเข้าไป กรดนี้จะกัดกร่อนผิวเคลือบฟันชั้นนอกสุดทำให้เกิดเป็นรูพรุนเล็กๆ เมื่อปล่อยไว้ไม่รักษาก็จะค่อยๆ ผุลึกเข้าไปในชั้นต่างๆ ของฟันจนถึงโพรงประสาทฟัน
อาการของฟันผุทะลุโพรงประสาท
อาการฟันผุทะลุถึงโพรงประสาทมักมีอาการดังนี้
- ปวดฟันมาก แม้ไม่มีสิ่งกระตุ้น เช่น แม้ไม่ได้เคี้ยวข้าวก็ปวดมาก และปวดมากในเวลากลางคืนหรือนอนราบเพราะของเหลวออกมาคั่งในคลองรากฟัน
- เสียวฟันเมื่อดื่มเครื่องดื่มที่ร้อนหรือเย็น
- ปวดฟันมากเมื่อเคี้ยวอาหาร
- ฟันอาจมีการเปลี่ยนเป็นสีเข้มขึ้น หรือสีเทา
- มีกลิ่นปากรุนแรง
ฟันผุทะลุโพรงประสาทอันตรายไหม
ฟันผุทะลุโพรงประสาทนั้นอันตรายและถือเป็นฟันผุที่รุนแรงมาก ควรรีบเข้ามาพบทันตแพทย์เพื่อรักษา หากปล่อยทิ้งไว้อาจจะต้องถอนฟันทิ้ง หรือเกิดฝีที่ปลายรากฟันซึ่งอาจลุกลามไปยังกระดูกขากรรไกรได้ นอกจากนั้นการติดเชื้อยังสามารถลุกลามไปยังอวัยวะใกล้เคียงเช่น โพรงจมูก ตา คอ ได้อีกด้วย
การรักษาฟันผุทะลุโพรงประสาท
ทันตแพทย์จะแนะนำแนวทางการรักษาฟันผุทะลุโพรงประสาทดังต่อไปนี้ด้วยเงื่อนไขต่างๆ
อุดฟัน
ในกรณีที่ฟันผุทะลุโพรงประสาท แต่ฟันยังไม่ถูกทำลายมากและสามารถรักษาได้ ทันตแพทย์จะแนะนำให้ทำการอุดฟัน โดยเริ่มจากการกรอและกำจัดเนื้อฟันที่ผุและติดเชื้อออก จากนั้นฆ่าเชื้อโรคในโพรงประสาทฟัน แล้วจึงอุดคลองรากฟัน
เราไม่สามารถทำการอุดฟันไปเลยโดยไม่รักษารากฟันก่อนได้ การอุดฟันทับไปเลยโดยไม่ฆ่าเชื้อโรคก่อนจะทำให้ยิ่งเป็นปัญหาในอนาคต
ถอนฟันและจัดฟันปิดช่องว่าง
ในกรณีที่คนไข้มีแผนที่จะจัดฟันอยู่แล้ว และมีฟันผุจนไม่สามารถรักษาได้ หรือฟันถูกทำลายมากจนไม่สามารถรักษาฟันตามธรรมชาติไว้ได้ ทันตแพทย์จะแนะนำให้ถอนฟันออก จากนั้นจะทำการจัดฟันเพื่อปิดช่องว่างที่เกิดขึ้น หากไม่ทำการจัดฟันปิดช่องว่าง ฟันข้างเคียงอาจเคลื่อนที่เข้ามาในช่องว่าง ทำให้เกิดปัญหาในการสบฟันหรือฟันล้มได้
ถอนฟันและใส่ฟันปลอม
เมื่อฟันที่ผุไม่สามารถรักษาได้ และคนไข้ไม่ได้มีแผนจะจัดฟัน ทันตแพทย์จะแนะนำให้ถอนฟันและใส่ฟันปลอมแทนที่ในตำแหน่งที่ถอนฟันออกไป เพราะฟันปลอมจะช่วยในเรื่องการบดเคี้ยว รวมถึงป้องกันไม่ให้ฟันที่อยู่ข้างเคียงเอียงและล้ม และในอนาคตอาจมีปัญหาข้อต่อขากรรไกรรวมถึงทำให้รูปหน้าเปลี่ยนไปหากถอนฟันแล้วไม่ใส่ฟันปลอมแทน
รักษารากฟันและทำครอบฟัน
ในกรณีที่ฟันผุทะลุโพรงประสาท แต่โครงสร้างฟันยังแข็งแรงพอที่จะรักษาได้ ทันตแพทย์จะทำการรักษารากฟัน โดยกำจัดส่วนที่ติดเชื้อออกไป ทำความสะอาดคลองรากฟัน และอุดคลองรากฟันเพื่อป้องกันการติดเชื้อซ้ำ
ภายหลังการรักษารากฟัน หากเนื้อฟันธรรมชาติเหลือน้อย ทันตแพทย์จะแนะนำให้ปักเดือยฟันและทำครอบฟันเพิ่มเติม เพื่อให้อายุการใช้งานยาวนานขึ้นและมีประสิทธิภาพใกล้เคียงฟันธรรมชาติ แต่หากยังมีเนื้อฟันดีๆ เหลืออยู่เยอะพอที่จะรับแรงบดเคี้ยวอาหารได้ ก็สามารถทำการอุดได้เลย
ถ้าสภาพของฟันที่ผุทะลุโพรงประสาทยังพอเหลือเนื้อฟันดีอยู่บ้าง และคนไข้ไม่มีปัญหาเรื่องค่าใช้จ่าย การรักษารากฟัน ใส่เดือย ใส่ครอบฟัน เพื่อเก็บฟันธรรมชาติไว้ใช้ก็จะดีกว่าการถอนฟัน
หลังการรักษารากฟัน ฟันของเราจะอยู่ได้อีกนานแค่ไหน ขึ้นกับประสิทธิภาพการรักษาของหมอฟัน และการดูแลฟันของคนไข้ เช่น การทำความสะอาดด้วย หากทำความสะอาดฟันได้ไม่ดีก็สามารถเกิดฟันผุต่อได้ นอกจากนั้นหากเนื้อฟันเหลือน้อยๆ ฟันก็แข็งแรงน้อยลง การเคี้ยวอาหารแข็งก็สามารถทำให้ฟันหักได้ ดังนั้น ฟันจะอยู่ได้นานขนาดไหนหลังการรักษารากฟัน ก็จะขึ้นอยู่กับการดูแลฟันของคนไข้เป็นหลัก
ฟันผุทะลุโพรงประสาทค่ารักษาเท่าไหร่
ราคารักษาฟันผุทะลุโพรงประสาทจะมีราคาแตกต่างกันไปตามวิธีที่คนไข้และทันตแพทย์ตกลงร่วมกัน แต่หลักๆ จะเป็นค่ารักษารากฟัน ถอนฟัน ครอบฟัน
หัตถการ (Procedure) | ราคา (บาท) |
รักษารากฟันหน้า ( Anterior Root Canal Treatment) | 6,000-10,000 |
รักษารากฟัน กรามน้อย ( premolar Root Canal Treatment) | 8,000-12,000 |
รักษารากฟัน กรามใหญ่ ( Molar Root Canal Treatment ) | 10,000-20,000 |
รักษารากฟันในเด็ก ( dental pulp treatment for Children ) | 2,500 |
หัตถการ (Procedure) | ราคา Price (THB) |
เดือยฟัน (pin tooth/post and core) | 4,500 |
ครอบฟันชั่วคราว (Temporary Crown) | 5,000-8,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟัน โลหะธรรมดา ( Full metal crown/bridge price/tooth ) | 10,000-12,000 |
หัตถการ (Procedure) | ราคา Price (THB) |
ถอนฟัน (Tooth Extraction) | 900 |
ถอนฟันแบบผ่าฟัน (Complicated tooth Extraction) | 1,500 |
สามารถดูรายละเอียดอัตราค่ารักษาบริการได้ที่ อัตราค่ารักษาพยาบาล MOS Dental Clinic
การดูแลฟันให้ปลอดภัยจากฟันผุทะลุโพรงประสาท
วิธีป้องกันฟันผุทะลุโพรงประสาทฟันมีดังนี้
- แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันให้สะอาดทุกซอกทุกมุม แปรงฟันอย่างถูกวิธีวันละอย่างน้อย 2 ครั้ง ครั้งละอย่างน้อย 2 นาที เพื่อป้องกันฟันผุ
- ไปหาหมอฟันทุก 6 เดือนถึง 1 ปี เพื่อตรวจฟัน หากตรวจเจอฟันผุจะได้รีบอุดฟันโดยไม่ต้องรอให้รูผุใหญ่ หรือปวดฟันก่อน เพราะจะอุดฟันไม่ได้
คำถามพบบ่อย
ฟันผุทะลุโพรงประสาท ถอนได้ไหม
หลักในการพิจารณาว่าฟันผุทะลุโพรงประสาทจะถอนฟันได้หรือไม่ ประเมินจากสิ่งเหล่านี้
- ดูว่าฟันซี่ที่ผุมีปริมาณเนื้อฟันมากเพียงพอ แข็งแรงเพียงพอ หลังจากที่บูรณะด้วยการอุดฟันหรือทำครอบฟันหรือไม่ ถ้ามีเนื้อฟันเหลืออยู่มากเพียงพอ ก็จะแนะนำให้เก็บฟันซี่นั้นไว้ก่อน แต่ถ้ามีเนื้อฟันเหลืออยู่น้อย ไม่สามารถทำครอบฟันได้หรือทำครอบฟันแล้วไม่น่าจะแข็งแรงเพียงพอก็จะแนะนำให้ถอนฟันออกไป
- พิจารณาว่ามีส่วนของฟันที่ผุหรือแตกไปถึงรากฟันหรือไม่ เนื่องจากบริเวณรากฟันนั้นสามารถผุได้ง่ายและสึกได้ง่ายกว่าบริเวณเนื้อฟันข้างบน หากคนไข้ทำความสะอาดได้ไม่ดี จะมีโอกาสที่หลังจากทำครอบฟันไปแล้ว เกิดฟันผุข้างใต้ได้ง่าย ก็จะแนะนำให้ถอนออก แต่หากผู้ป่วยสามารถทำความสะอาดได้ดี ก็จะแนะนำให้เก็บฟันซี่นั้นไว้ก่อน
- ในกรณีที่ฟันมีรอยร้าวไปถึงพื้นของโพรงประสาทฟัน หรือฟันร้าวที่รากฟันและไม่สามารถทำครอบฟันคลุมไปถึงบริเวณที่ฟันร้าวตรงนั้นได้ ก็จะแนะนำให้ถอนฟัน เนื่องจากเชื้อแบคทีเรียสามารถเข้าไปตรงรอยร้าวได้ตลอดเวลา ทำให้เกิดการอักเสบหรือปวดได้ภายหลัง
- ฟันซี่ที่ผุนั้นเป็นโรคเหงือกรุนแรงด้วยหรือไม่ เช่น ฟันโยกมาก กระดูกรองรับรากฟันละลายไปมาก ก็จะแนะนำให้ถอนฟันเช่นกัน
- ถ้าฟันซี่นั้นเป็นฟันคุด และมีการผุทะลุโพรงประสาทฟันก็จะแนะนำให้ถอนฟันออก
- หากผู้ป่วยมีแผนที่จะจัดฟันอยู่แล้ว ก็จะพิจารณาว่าฟันซี่นั้นเป็นฟันที่จะต้องถอนเพื่อจัดฟันหรือไม่ หากต้องถอนเพื่อจัดฟันอยู่แล้ว ก็จะแนะนำให้ถอนฟันที่ผุซี่นั้นออกไปเลย
อย่างไรก็ตาม ทางเลือกว่าจะถอนฟันหรือรักษารากฟันจะขึ้นกับการตัดสินใจของผู้ป่วยเป็นหลัก เพราะสาเหตุด้านค่าใช้จ่ายในการรักษา จำนวนครั้งและระยะเวลาที่จะต้องมาพบทันตแพทย์ รวมถึงความพร้อมของผู้ป่วยด้วย
ฟันผุทะลุโพรงประสาท อุดได้ไหม
หากฟันผุทะลุโพรงประสาทฟันไปแล้ว จะไม่สามารถทำการอุดฟันอย่างเดียวเพื่อแก้ปัญหาได้ เพราะการอุดฟันอย่างเดียวจะเหมือนเก็บเชื้อโรคไว้ด้านใน จะต้องทำการรักษารากฟันเพื่อเอาเชื้อโรคออกให้หมดก่อนแล้วจึงใส่ยาฆ่าเชื้อและอุดคลองรากฟัน หลังจากนั้นจึงค่อยทำเดือยฟันและครอบฟันให้กับคนไข้
ฟันผุทะลุโพรงประสาท ปวดมากทำอย่างไร
หากมีอาการปวดมากควรรีบไปพบทันตแพทย์ แต่หากยังไม่สะดวกจริงๆ สามารถรับประทานยาแก้ปวดฟันเพื่อบรรเทาอาการไปก่อนได้ แต่ควรรีบไปพบทันตแพทย์ เพราะการปล่อยไว้นานจะยิ่งทำให้ปวดมากขึ้นหรือเกิดภาวะแทรกซ้อนเพิ่มเติม