รีเทนเนอร์ คืออะไร มีกี่แบบ ใส่นานเท่าไหร่ ราคา?

รีเทนเนอร์ (Retainer) คือ อุปกรณ์ทางทันตกรรมที่ออกแบบมาเพื่อรักษาตำแหน่งของฟันหลังจากการจัดฟันเสร็จสิ้น เพื่อให้ฟันอยู่ในตำแหน่งที่ต้องการ ไม่ให้เคลื่อนไปสู่ตำแหน่งเดิมก่อนจัดฟัน

รีเทนเนอร์ มีกี่แบบ

รีเทนเนอร์มี 2 แบบ คือแบบติดแน่น กับแบบที่สามารถถอดเข้าออกได้

1. รีเทนเนอร์แบบติดแน่น

รีเทนเนอร์แบบติดแน่น หรือ รีเทนเนอร์แบบถาวร เป็นการติดลวดโค้งตามรูปร่างการเรียงตัวของฟันหลังจัดฟันเสร็จแล้ว ไว้ที่ด้านหลังของฟัน ไม่สามารถถอดออกเองได้ ต้องให้ทันตแพทย์เป็นผู้ถอด

ข้อดี

• มองไม่เห็นเวลายิ้ม เพราะตัวรีเทนเนอร์อยู่ด้านหลังฟัน
• ไม่ต้องกลัวว่าจะลืมใส่ หล่นหายที่ไหน
• ไม่ต้องกลัวว่าฟันจะเคลื่อนกลับที่เดิม
• อายุการใช้งานยาวนาน

ข้อเสีย

• ยากต่อการทำความสะอาด
• เศษอาหารติดง่าย
• หากดูแลไม่ดีมีโอกาสฟันผุ เหงือกอักเสบ หรือปัญหาทางทันตกรรมอื่นๆ ตามมา

2. รีเทนเนอร์แบบถอดได้

รีเทนเนอร์แบบถอดได้ คือรีเทนเนอร์ที่คนไข้สามารถถอดเข้าออกได้ด้วยตัวเอง แบ่งออกเป็นอีก 2 ชนิด คือ รีเทนเนอร์แบบใส และรีเทนเนอร์แบบลวด (โลหะ)

2.1 รีเทนเนอร์แบบใส

เป็นรีเทนเนอร์ที่เป็นพลาสติกใสครอบลงบนฟัน ไม่มีส่วนของเพดานปาก

ข้อดี

• ไม่เห็นลวดเวลายิ้ม เหมาะกับอาชีพหรือกลุ่มคนที่ต้องการดูเป็นมืออาชีพ
• ใส่สบายกว่ารีเทนเนอร์แบบลวด
• ส่งผลกระทบต่อการพูดออกเสียงน้อยกว่าแบบลวด

ข้อเสีย

• ไม่สามารถปรับแก้ไขได้ หากไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์บ่อยๆ จะใส่รีเทนเนอร์นี้ไม่ได้ ต้องทำใหม่
• ไม่สามารถซ่อมแซมได้หากเสียหาย เช่น มีรอยร้าว รอยแตก
• ทำความสะอาดได้ยากกว่าแบบลวด
• มักมีเครื่องดื่มหรือน้ำขังอยู่ในรีเทนเนอร์ทำให้รู้สึกรำคาญได้

2.2 รีเทนเนอร์แบบลวด (โลหะ)

เป็นแบบที่พบได้บ่อยที่สุด มีความคงทน ไม่แพง สามารถปรับแต่งเพิ่มเติมได้

ข้อดี

• อายุการใช้งานยาวนาน
• ถอดทำความสะอาดง่ายกว่าแบบใส
• สามารถปรับแต่งหรือซ่อมแซมได้หากมีการเสียหาย
• ราคามักถูกกว่าแบบอื่น

ข้อเสีย

• เห็นลวดเวลายิ้ม ทำให้หลายคนไม่มั่นใจ
• รบกวนเวลาพูด ทำให้ออกเสียงไม่ชัด จนกว่าร่างกายจะคุ้นเคย

ทำไมต้องใส่รีเทนเนอร์

สาเหตุที่ต้องใส่รีเทนเนอร์หลังจัดฟันเพราะฟันของคนเรามีโอกาสเคลื่อนตัวได้ตลอดเวลา ทั้งจากแรงกล้ามเนื้อและแรงจากลิ้น แม้แต่คนที่ไม่เคยจัดฟันมาก่อน ฟันก็มีโอกาสเคลื่อนตัวได้เช่นกัน ดังนั้นหลังการจัดฟันเสร็จแล้วจึงต้องใส่รีเทนเนอร์เพื่อคงสภาพฟันให้เรียงตัวสวยเป็นระเบียบ

หากไม่ใส่รีเทนเนอร์ ฟันอาจเคลื่อนตัวกลับไปสู่ตำแหน่งเดิมหรือตำแหน่งอื่นได้ ซึ่งก็จะทำให้ฟันเรียงตัวไม่สวยไม่เป็นระเบียบเหมือนเดิม ทำให้มีปัญหาในการสบฟัน เกิดอาการฟันห่าง, ฟันซ้อนเก, หรือฟันล้มได้

ต้องใส่รีเทนเนอร์นานแค่ไหน กี่ปี

โดยปกติแล้ว คนไข้ที่เพิ่งถอดเหล็กจัดฟันออก ควรใส่รีเทนเนอร์ตลอด 24 ชั่วโมง เป็นระยะเวลา 6 เดือน – 1 ปี และไม่ต้องใส่แค่เวลาทานอาหารและแปรงฟันเท่านั้น

หลังจากนั้นช่วง 1-2 ปี ใส่เฉพาะเวลานอนได้

หลังจาก 2 ปี ก็ยังต้องใส่รีเทนเนอร์ไปตลอดชีวิต แต่สามารถใส่น้อยลงได้ เช่น วันเว้นวัน, สัปดาห์ละ 3 วัน เป็นต้น แต่ไม่ควรเว้นห่างมากจนเกินไปจนทำให้ฟันกลับมาเรียงไม่เป็นระเบียบอีก

รีเทนเนอร์ แบบไหนดี

ขึ้นอยู่กับคนไข้ ว่าเน้นเรื่องความสวยงามหรือไม่ หากเน้นความสวยงามไม่อยากให้ผู้อื่นมองเห็นว่าใส่รีเทนเนอร์อยู่ ก็ควรเลือกเป็นรีเทนเนอร์แบบใส ที่มองเห็นยากกว่า แต่ก็จะมีราคาที่แพงกว่าและดูแลรักษายากกว่า

หากเรื่องความสวยงามไม่จำเป็นนัก รีเทนเนอร์แบบลวดก็เป็นตัวเลือกที่ดีเพราะราคาถูกกว่าและสามารถทำความสะอาดได้ง่ายกว่าและหากเกิดความเสียหายกับรีเทนเนอร์ยังสามารถซ่อมแซมได้ ไม่ต้องทำใหม่หมดอีกด้วย

รีเทนเนอร์ ราคาเท่าไหร่

ที่ MOS Dental Clinic รีเทนเนอร์ราคาดังตารางข้างล่างค่ะ

หัตถการ (Procedure)	ราคา  Price (THB)
รีเทนเนอร์แบบใส Invisalign vivera retainer 3 sets	25,000
รีเทนเนอร์แบบใส/ชิ้น  ( Clear retainer / piece )	2,000
รีเทนเนอร์อะคริลิกลวด /ชิ้น (  Acrylic-rod wire / piece )	2,500

 

วิธีทําความสะอาด รีเทนเนอร์

• หลังจากถอดรีเทนเนอร์ออก ให้ล้างด้วยน้ำเย็นหรือน้ำอุ่นเพื่อขจัดเศษอาหารหรือคราบที่อาจติดอยู่ ห้ามใช้น้ำร้อนเพราะอาจทำให้รีเทนเนอร์เสียรูปทรง
• ใช้แปรงสีฟันขนนุ่มๆ และยาสีฟันที่ไม่มีผงขัดเพื่อทำความสะอาดรีเทนเนอร์ ผงขัดจะทำให้รีเทนเนอร์เป็นรอยและกลายเป็นที่สะสมของแบคทีเรียและคราบสกปรก
• แช่ด้วยเม็ดฟู่เดือนละครั้ง
• อย่าเก็บรีเทนเนอร์ด้วยการห่อใส่กระดาษทิชชู่ เพราะจะหายง่าย คนนึกว่าเป็นขยะแล้วเอาไปทิ้ง
• เก็บรีเทนเนอร์ไว้ในกล่องที่สะอาด

ปัญหาที่อาจเกิดจากการใส่รีเทนเนอร์

ในหลายๆ ครั้งก็อาจมีปัญหาที่เกิดจากการใส่รีเทนเนอร์ได้ โดยปัญหาที่อาจเกิดจากการใส่รีเทนเนอร์สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ได้แก่ ปัญหาเรื่องความสะอาด และปัญหาเรื่องความพอดีของรีเทนเนอร์

1. ปัญหาเรื่องความสะอาด

รีเทนเนอร์เป็นอุปกรณ์ที่ใส่ในช่องปากตลอดเวลา ดังนั้นจึงมีโอกาสสะสมสิ่งสกปรก เชื้อแบคทีเรีย ได้ง่าย หากไม่ทำความสะอาดรีเทนเนอร์อย่างสม่ำเสมอ อาจทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา เช่น

• รีเทนเนอร์เปลี่ยนสี
• รีเทนเนอร์มีกลิ่นเหม็น
• เกิดคราบหินปูนเกาะบนรีเทนเนอร์
• เกิดโรคเหงือกอักเสบ
• เกิดโรคฟันผุ

2. ปัญหาเรื่องความพอดี

เช่น รีเทนเนอร์หลวมจากการไปเคี้ยวของแข็ง ทำให้ลวดบิดไปจากรูปเดิม หรือรีเทนเนอร์แน่นเกินไป ใส่ยาก ใส่ไม่พอดี เพราะไม่ได้ใส่รีเทนเนอร์นานเกินไป หากไม่ได้ใส่นานเกินไปควรติดต่อทันตแพทย์และทำใหม่เพราะฟันอาจเลื่อนไปอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ต้องการได้

นอกจากปัญหาที่พบบ่อยสองอย่างข้างต้นแล้ว หากเกิดความเสียหายกับรีเทนเนอร์ เช่น แตกหักเสียหาย ก็ควรมาแจ้งทันตแพทย์เช่นกัน ไม่ควรปล่อยทิ้งไว้นานจนฟันเคลื่อนออกจากตำแหน่งเดิม

คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับรีเทนเนอร์

รีเทนเนอร์ มีหินปูน ทำยังไง

หากมีหินปูนเกาะที่รีเทนเนอร์ ให้ลองนำเม็ดฟู่ใส่ลงในน้ำอุ่น 1 แก้ว แล้วแช่รีเทนเนอร์ลงไป ทิ้งไว้ประมาณ 10 นาที แล้วนำขึ้นมาใช้แปรงขัดออก

หากทำแล้วยังไม่ออก แสดงว่าคราบหินปูนเกาะแน่นแล้ว ให้ผสมน้ำส้มสายชู กับน้ำเปล่า ในอัตราส่วน 1:1 แล้วเอารีเทนเนอร์แช่ลงไป ทิ้งไว้ 2-3 ชั่วโมง แล้วใช้ไม้จิ้มฟันค่อยๆ เขี่ยออกอย่างระมัดระวัง และล้างด้วยน้ำเปล่าให้สะอาดก่อนใส่รีเทนเนอร์อีกครั้ง

รีเทนเนอร์ บน ล่าง ดูยังไง

รีเทนเนอร์อันบน จะมีเพดานปาก อันล่างจะไม่มี

รีเทนเนอร์ ต้องแช่น้ำไหม

เมื่อผ่านช่วงที่ต้องใส่รีเทนเนอร์ตลอด 24 ชั่วโมงไปแล้ว เราสามารถแช่รีเทนเนอร์ไว้ในน้ำได้เมื่อไม่ได้ใส่ และหมั่นเปลี่ยนน้ำบ่อยๆ เพื่อป้องกันคราบสกปรกไม่ให้ติดอยู่บนรีเทนเนอร์

รีเทนเนอร์ สีไหน ทำให้ฟันขาว

รีเทนเนอร์ที่ใส่แล้วจะทำให้ฟันดูขาว ส่วนมากจะเป็นรีเทนเนอร์สีเข้ม เพื่อให้ตัดกับสีขาวของฟัน เช่น สีน้ำเงิน ใส่แล้วฟันจะดูขาวกว่า

รีเทนเนอร์ ใส่ตอนไหน ต้องใส่ไปนานเท่าไหร่

ช่วงแรกหลังจัดฟันเสร็จ – 1 ปีแรก ให้ใส่ตลอด 24 ชั่วโมง ถอดเฉพาะตอนทานอาหารและแปรงฟัน

ช่วง 1-2 ปี ใส่เฉพาะตอนนอนได้

หลังจาก 2 ปีเป็นต้นไป สามารถใส่น้อยกว่าเดิมได้อีก เช่น สัปดาห์ละ 3 วัน ตอนเข้านอน

ต้องใส่รีเทนเนอร์ไปตลอดชีวิตเพื่อให้ฟันคงอยู่ที่เดิมตามที่ได้จัดฟันมา

เม็ดฟู่ รีเทนเนอร์ ใช้ยังไง

วิธีใช้เม็ดฟู่สำหรับทำความสะอาดรีเทนเนอร์มีดังนี้

1. นำรีเทนเนอร์ใส่ลงในแก้วเปล่า
2. เติมน้ำสะอาดลงไป ให้ระดับน้ำเลยรีเทนเนอร์มานิดหน่อย
3. หย่อนเม็ดฟู่ลงไป 1 เม็ด
4. แช่รีเทนเนอร์ไว้ 30-40 นาที
5. เอาแปรงสีฟันขัดรีเทนเนอร์เบาๆ แล้วล้างด้วยน้ำสะอาดอีกครั้ง

เราควรแช่รีเทนเนอร์ด้วยเม็ดฟู่ประมาณสัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง แต่หากเราแปรงรีเทนเนอร์เป็นประจำอยู่แล้วก็สามารถลดลงเหลือแช่ด้วยเม็ดฟู่เดือนละครั้งก็ได้

รีเทนเนอร์ใส่กินข้าวได้มีไหม

รีเทนเนอร์โลหะล้วน (All metal retainer) สามารถใส่ทานข้าวได้ แต่ก็ไม่แนะนำให้ทำเป็นประจำ ใส่ทานข้าวเป็นแค่ครั้งคราวดีกว่า ข้อดีของรีเทนเนอร์ชนิดนี้คือแข็งแรง เบา ทำความสะอาดง่าย แต่ข้อเสียคือราคาแพง และใช้เวลาทำนาน ประมาณ 2 อาทิตย์ ไม่ควรทำเป็นรีเทนเนอร์ชิ้นแรกเพราะกว่ารีเทนเนอร์จะผลิตเสร็จ ฟันอาจจะเคลื่อนก่อนแล้ว

รีเทนเนอร์หาย ต้องทำอย่างไร

ต้องทำใหม่ ไม่ควรปล่อยปละละเลยจนฟันเคลื่อนที่ออกจากเดิม ฟันจะเรียงตัวไม่สวย การไม่ใส่รีเทนเนอร์นาน ๆ อาจส่งผลให้ฟันกลับไปสู่สภาพเดิมเหมือนก่อนการจัดฟันได้

ใส่รีเทนเนอร์ไม่ได้ ต้องทำอย่างไร

หากใส่รีเทนเนอร์ไม่ได้ แปลว่าได้ละเลยการใส่รีเทนเนอร์มาเป็นระยะเวลานานพอสมควรแล้ว อย่าพยายามฝืนใส่เข้าไป ให้ติดต่อทันตแพทย์หรือคลินิกเพื่อตรวจสอบสภาพฟัน ว่ารีเทนเนอร์สามารถปรับให้กลับมาพอดีได้หรือไม่ หรือควรทำรีเทนเนอร์ใหม่