ฟันตกกระ หรือ Dental Fluorosis เป็นสภาวะที่เกิดขึ้นจากการรับฟลูออไรด์ในปริมาณมากเกินไปในช่วงเวลาที่ฟันกำลังพัฒนา ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในโครงสร้างของเคลือบฟัน ส่งผลให้ฟันมีลักษณะเป็นจุดหรือแถบสีขาว, เหลือง, หรือน้ำตาล และในบางกรณีอาจทำให้ฟันเปราะหรือมีรอยแตกได้ การเกิดฟันตกกระมักเกี่ยวข้องกับการบริโภคน้ำหรืออาหารที่มีฟลูออไรด์ในระดับสูงเป็นระยะเวลานาน ทั้งนี้ แม้ว่าฟลูออไรด์จะมีบทบาทสำคัญในการป้องกันฟันผุ แต่การได้รับในปริมาณที่มากเกินไปก็จะส่งผลเสียได้
ฟันตกกระคืออะไร
ฟันตกกระ (Dental Fluorosis) คือ ภาวะผิดปกติที่เกิดขึ้นกับเคลือบฟันซึ่งเป็นผลจากการได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไปในขณะที่ฟันกำลังพัฒนาในช่วงอายุต่ำกว่า 8 ปี ภาวะนี้ทำให้ฟันมีลักษณะเปลี่ยนแปลง อาจเห็นเป็นจุดขาวขุ่น หรือมีสีเหลืองถึงน้ำตาล ความรุนแรงของฟันตกกระขึ้นอยู่กับระดับของการได้รับฟลูออไรด์
ฟันตกกระ เกิดจากอะไร
สาเหตุหลักของฟันตกกระคือการได้รับฟลูออไรด์ในปริมาณที่เกินจำเป็นในระหว่างการพัฒนาของฟัน การตกกระจะเกิดในขณะที่ฟันกำลังอยู่ใต้เหงือก
การได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปสามารถมาจากแหล่งต่างๆ เช่น น้ำดื่มที่มีฟลูออไรด์สูงซึ่งโดยมากเป็นแหล่งน้ำตามธรรมชาติ, การใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์สำหรับเด็กและเด็กกลืนยาสีฟัน การที่ผู้ปกครองให้ฟลูออไรด์เสริมแก่เด็กโดยไม่ได้คำนึงถึงปริมาณฟลูออไรด์ในยาสีฟัน รวมถึงอาหารเสริมบางชนิดสิ่งเหล่านี้ทำให้เด็กได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปจนทำให้เคลือบฟันพัฒนาผิดปกติ
ฟันตกกระ อันตรายไหม
โดยมากแล้วมักไม่เป็นอันตราย แต่จะเป็นปัญหาเรื่องความสวยงามมากกว่า ฟันที่มีจุดหรือรอยเปื้อนจากฟลูออไรด์สามารถทำให้ผู้ที่มีอาการรู้สึกไม่มั่นใจในรอยยิ้มของตนเอง
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่รุนแรงฟันตกกระอาจทำให้เคลือบฟันผิดปกติหรืออ่อนแอลง ซึ่งอาจทำให้ฟันเสี่ยงต่อการผุหรือเสียหายได้ง่ายกว่าปกติ
ปล่อยให้ฟันตกกระไปเรื่อยๆ ได้หรือไม่
หากฟันตกกระเพียงเล็กน้อยและรู้จักดูแลฟันอย่างสม่ำเสมอก็ไม่จำเป็นต้องเข้ารับการรักษา แต่หากยังไม่มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม รวมถึงยังรับฟลูออไรด์ในปริมาณที่มากเกินไปอยู่เรื่อยๆ ก็จะทำให้ผิวเคลือบฟันอ่อนแอลง จนกระทั่งสูญเสียชั้นเคลือบฟันบางส่วนไป และจะนำไปสู่ปัญหาอื่นๆ เช่น
- ฟันผุง่าย เมื่อไม่มีเคลือบฟันป้องกัน แบคทีเรียต่างๆ ก็ผลิตกรดและทำลายเข้าสู่ชั้นเนื้อฟันง่ายขึ้น
- ฟันแตกง่าย เพราะรับแรงบดเคี้ยวได้น้อยลง
ฟันตกกระ รักษายังไง
การรักษาฟันตกกระเล็กน้อย
อาการ: เห็นเป็นเพียงจุดหรือเส้นจางๆ บนเคลือบฟัน
การรักษา: การขัดผิวฟัน เพื่อเอาชั้นเคลือบฟันออกเล็กน้อยเพื่อลดคราบบนฟัน แล้วเสริมฟลูออไรด์กลับเพื่อช่วยเสริมสร้างเคลือบฟันและลดจุดตกกระ
การรักษาฟันตกกระปานกลาง
อาการ: เห็นรอยกระชัดเจนผิวฟันราว มีรอยกระชัด สีเริ่มคล้ำ ผิวฟันเริ่มสึกกร่อน หยาบ
การรักษา: ฟอกสีฟัน โดยสามารถทำที่คลินิกหรือทำเองที่บ้านก็ได้ หรือทำวีเนียร์เพื่อปกปิดรอยกระ
การรักษาฟันตกกระรุนแรง
อาการ: มีรอยคล้ำ สีน้ำตาลเข้มชัดเจน เคลือบฟันเสียหายมาก สูญเสียเนื้อฟัน รุนแรง เสี่ยงต่อการฟันผุ
การรักษา: ทำครอบฟันเพื่อทดแทนเนื้อฟันแท้ที่สูญเสียไป
ป้องกันฟันตกกระยังไง
การป้องกันฟันตกกระสามารถทำได้โดยการจัดการและควบคุมการได้รับฟลูออไรด์ให้อยู่ในปริมาณที่เหมาะสม โดยเฉพาะในเด็กที่อยู่ในช่วงเวลาที่ฟันกำลังพัฒนา ดังนี้:
- ตรวจสอบปริมาณฟลูออไรด์ในแหล่งน้ำตามธรรมชาติที่เราใช้ เช่น บ่อน้ำบาดาล หากมีระดับฟลูออไรด์สูง อาจต้องพิจารณาใช้น้ำที่มีฟลูออไรด์น้อยลงสำหรับการดื่มและการปรุงอาหาร โดยเฉพาะสำหรับเด็กเล็ก (สามารถสอบถามสำนักงานสาธารณะสุขจังหวัดได้ว่า น้ำดื่มบริเวณที่เราอยู่นั้นมีปริมาณฟลูออไรด์มากเกินมาตรฐานหรือไม่ ถ้าเกินก็จะต้องใช้เครื่องกรองน้ำหรือดื่มน้ำจากแหล่งอื่น)
- ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ในปริมาณที่เหมาะสมกับอายุ สำหรับเด็กเล็ก ใช้ยาสีฟันฟลูออไรด์เพียงปริมาณเล็กน้อยเท่าเมล็ดถั่วเขียวก็เพียงพอ
- สอนเด็กให้บ้วนยาสีฟันออกให้หมดหลังจากแปรงฟัน เพื่อลดการกลืนฟลูออไรด์เข้าไปในร่างกาย
รักษาฟันตกกระ ราคาเท่าไหร่
ราคาจะขึ้นอยู่กับทางเลือกในการรักษา ซึ่งขึ้นกับความรุนแรงว่าฟันตกกระมากน้อยขนาดไหน
กรณีฟันตกกระและต้องการแก้ไขด้วยการฟอกสีฟัน
รายการ | ราคา (บาท) |
ฟอกสีฟันที่คลินิกแบบ Cool light ( Cool light Teeth Whitening system ) | 5,500 |
ฟอกสีฟันที่คลินิกแบบ Zoom ( Zoom Teeth Whitening system ) | 9,500 |
ฟอกสีฟันแบบทำเองที่บ้าน Opalescent ( Opalescent Home gel Teeth Whitening) | 6,500 |
กรณีฟันตกกระและต้องการแก้ไขด้วยการทำวีเนียร์
รายการ | ราคา (บาท) |
เคลือบฟันเทียมเรซิน ( Resin veneer ) price/tooth | 3,500 |
เคลือบฟันเทียมเซรามิก ( Ceramic veneer) price/tooth | 14,000-16,000 |
กรณีฟันตกกระและต้องการแก้ไขด้วยการทำครอบฟัน
รายการ | ราคา (บาท) |
ครอบฟันชั่วคราว ( Temporary Crown ) | 5,000-8,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันโลหะธรรมดา ( Full metal crown/bridge price/tooth ) | 10,000-12,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันสีเหมือนฟันฐานโลหะ( Porcelain fused to metal crown/bridge price/tooth ) | 12,000-14,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันที่ใช้โลหะพาลาเดียม ( Paladium based crown/bridge price/tooth ) | 14,000-16,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันที่ใช้โลหะทอง ( Gold based crown/bridge price/tooth ) | Quote by Dr. |
ครอบฟัน/สะพานฟันเซรามิก , E.Max etc. ( Ceramic , E.Max etc. crown/bridge price/tooth ) | 14,000-16,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันเซอร์โคเนีย ( Zirconia crown/bridge price/tooth ) | 16,000-18,000 |
ครอบฟัน/สะพานฟันเซอร์โคเนีย CAD/CAM ( Zirconia CAD/CAM crown/bridge price/tooth ) with Scan | 20,000 |
ฟันตกกระ จัดฟันได้ไหม
หากเป็นเล็กน้อยสามารถจัดฟันได้เลย แต่หากฟันตกกระเยอะควรรักษาให้เรียบร้อยก่อน เช่น หากต้องทำวีเนียร์ หรือทำครอบฟัน ก็ควรทำให้เสร็จเรียบร้อยก่อนแล้วจึงจัดฟันทีหลัง เนื่องจากฟันตกกระอาจทำให้เครื่องมือจัดฟันโลหะหลุดง่ายกว่าปกติ หากต้องการลดความเสี่ยงเครื่องมือจัดฟันหลุด การจัดฟันใสก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดความเสี่ยงเครื่องมือจัดฟันหลุดได้