ฟันเหลือง คือ สภาวะที่ผิวของฟันมีสีเข้มหรือเปลี่ยนเป็นสีเหลือง ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุรวมถึงการบริโภคอาหารและเครื่องดื่มที่มีสีเข้ม เช่น กาแฟ ชา และไวน์แดง นอกจากนี้ การสูบบุหรี่หรือการใช้ยาสูบก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่ทำให้ฟันเปลี่ยนเป็นสีเหลือง การดูแลรักษาสุขภาพฟันและปากที่ไม่เหมาะสมก็สามารถนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงสีของฟันได้เช่นกัน
ฟันเหลืองเกิดจากอะไร
ฟันเหลืองสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุดังนี้:
- ปัจจัยทางพันธุกรรม: บางคนมีฟันที่มีสีเข้มกว่าคนอื่นๆ ตามลักษณะทางพันธุกรรมซึ่งเป็นสิ่งที่ควบคุมไม่ได้
- อาหารและเครื่องดื่ม: อาหารและเครื่องดื่มที่มีสีเข้ม เช่น กาแฟ ชา โคล่า และไวน์แดง สามารถทำให้ฟันเปลี่ยนสีได้ นอกจากนั้นเครื่องดื่มที่มีฤทธิ์เป็นกรดก็กัดกร่อนเคลือบฟันของเราได้
- การสูบบุหรี่หรือใช้ผลิตภัณฑ์ยาสูบ: การสูบบุหรี่เป็นสาเหตุอันดับต้นๆ ในการทำให้ฟันเหลือง เพราะนิโคตินและทาร์ในบุหรี่และผลิตภัณฑ์ยาสูบอื่นๆ จะค่อยๆ สะสมบนผิวฟัน เป็นคราบแทรกซึมเข้าไปในเนื้อฟันจนทำให้ฟันเหลือง
- การดูแลฟันไม่เพียงพอ: การไม่แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอสามารถนำไปสู่การสะสมของคราบพลัคและทำให้ฟันเหลือง
- การสึกหรอของเคลือบฟัน: เมื่อเคลือบฟัน (enamel) สึกหรอลง ส่วนที่อยู่ใต้เคลือบฟันหรือเนื้อฟัน (dentin) ซึ่งมีสีเหลืองอาจถูกเปิดเผยออกมา ทำให้ฟันดูเหลือง
- การใช้ยาบางชนิด: ยาบางชนิด เช่น ยาแอนติไบโอติกในกลุ่มเตตราไซคลิน สามารถทำให้ฟันเปลี่ยนสีได้ โดยเฉพาะถ้าใช้ในวัยเด็ก
- โรคฟันและเหงือก: โรคที่เกี่ยวข้องกับฟันและเหงือก อาจทำให้เกิดการเปลี่ยนสีของฟัน
- อายุที่มากขึ้น: เมื่ออายุมากขึ้น เคลือบฟันก็จะเริ่มบางลง จนบางครั้งเห็นสีของเนื้อฟันที่มีสีเหลืองได้
ฟันเหลืองแก้ยังไง
วิธีแก้ฟันเหลืองด้วยตัวเอง
- ใช้เบกกิ้งโซดา: ในยาสีฟันที่ทำให้ฟันขาวโดยส่วนใหญ่มีผงฟูหรือเบกกิ้งโซดาเป็นส่วนประกอบเช่นกัน เพราะมีส่วนช่วยในการขจัดคราบฟันเนื่องจากมีคุณสมบัติในการขัดทำความสะอาด แต่ควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อหลีกเลี่ยงการทำร้ายเคลือบฟัน ผสมเบกกิ้งโซดา 1 ช้อนชา กับน้ำ 2 ช้อนชา และแปรงฟันของคุณนานประมาณ 2-3 นาที ทำได้สองสามครั้งต่อสัปดาห์ ไม่ควรทำมากเกินไปเพราะจะทำร้ายเคลือบฟัน
- น้ำมันมะพร้าว: การบ้วนน้ำมันมะพร้าว (Oil Pulling) ช่วยลดแบคทีเรียในปาก ซึ่งอาจช่วยลดคราบและสิ่งสกปรกได้ ใช้น้ำมันมะพร้าว น้ำมันงา หรือน้ำมันดอกทานตะวัน กลั้วให้ทั่วปาก 15-20 นาทีแล้วบ้วนทิ้ง แล้วแปรงฟันให้สะอาดอีกครั้ง
- ผลไม้และผัก: การบริโภคผักและผลไม้ที่มีเนื้อแน่นเช่น แอปเปิ้ลและแครอท สามารถช่วยขจัดคราบฟันได้ตามธรรมชาติเมื่อเคี้ยว
- การลดหรือหลีกเลี่ยงอาหารที่มีสีเข้ม: การหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่สามารถทำให้ฟันเหลือง เช่น กาแฟ ชา ไวน์แดง สามารถช่วยให้ฟันของคุณคงสีขาวได้นานขึ้น
- การดื่มน้ำมากๆ: ช่วยให้ฟันและปากสะอาด ลดการสะสมของแบคทีเรียและคราบที่อาจทำให้ฟันเหลือง
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาสูบ: ยาสูบเป็นสาเหตุหลักของฟันเหลือง ดังนั้นการหยุดหรือลดการใช้ยาสูบจะช่วยป้องกันไม่ให้ฟันเหลือง
แก้ฟันเหลืองแบบเร่งด่วน
- ขัดฟันด้วย Air Flow: เป็นวิธีการทำความสะอาดฟันที่ใช้เครื่องมือพิเศษฉีดผงขัดฟันและน้ำออกมาด้วยความเร็วสูงเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์, คราบชา, กาแฟ, หรือคราบบุหรี่ที่ติดอยู่บนผิวฟัน วิธีนี้ช่วยให้ฟันกลับมาขาวสะอาดได้รวดเร็ว และเป็นวิธีที่ไม่รุนแรงต่อเนื้อฟัน
- ฟอกสีฟัน (Teeth Whitening): การฟอกสีฟันเป็นวิธีที่นิยมมากในการทำให้ฟันขาวขึ้นอย่างรวดเร็ว สามารถทำได้ทั้งที่คลินิกทันตกรรมหรือที่บ้านด้วยชุดฟอกสีฟัน วิธีนี้ใช้สารเคมีเช่น ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์หรือคาร์บาไมด์เปอร์ออกไซด์เพื่อทำให้ฟันขาวขึ้น การฟอกสีฟันที่คลินิกอาจใช้แสงเลเซอร์หรือแสง LED เพื่อเพิ่มความรวดเร็วในการฟอกสีฟัน
- วีเนียร์ (Veneers): เป็นการติดเคลือบฟันเทียมด้วยวัสดุ เช่น พอร์ซเลนหรือคอมโพสิต ลงบนผิวหน้าของฟัน วีเนียร์สามารถใช้แก้ไขปัญหาฟันเหลือง, ฟันห่าง, หรือฟันที่มีรูปร่างไม่สวยงามได้ การติดวีเนียร์เป็นวิธีที่ต้องอาศัยความชำนาญของทันตแพทย์สูงและต้องมีการเตรียมผิวฟันก่อนการติดตั้ง และเป็นวิธีการที่มีราคาสูงกว่าวิธีอื่นๆ แต่ให้ผลลัพธ์ที่ดีและสวยงาม
ฟันเหลืองจากเนื้อฟันแก้ไขอย่างไร
หากเป็นการฟันเหลืองจากเนื้อฟัน (Dentin) ไม่ใช่ชั้นเคลือบฟัน ส่วนมากเกิดขึ้นจากชั้นเคลือบฟันบางลงหรือสึกหรอ ทำให้เนื้อฟันซึ่งมีสีเหลืองออกมาปรากฏชัดเจนมากขึ้น การแก้ไขสภาพฟันเหลืองที่เห็นผลได้ชัด คือ การฟอกสีฟัน และการใช้วีเนียร์
ฟันของคุณเหลืองหรือไม่
หากสงสัยว่าฟันของเราเหลืองหรือไม่ สามารถตรวจสอบได้ด้วยวิธีง่ายๆ ดังนี้:
- ยืนหน้ากระจกในที่ที่มีแสงธรรมชาติส่องถึง เพื่อดูสีฟันที่แท้จริงมากที่สุด แสงภายในบ้านหรือแสงจากหลอดไฟอาจทำให้สีฟันดูต่างจากความจริงได้
- ไปหาทันตแพทย์ แล้วขอดูชาร์ตสีฟันซึ่งเป็นเครื่องมือที่ทันตแพทย์ใช้เพื่อตรวจสอบระดับของสีฟัน
- สังเกตการเปลี่ยนแปลงของสีฟันตามเวลา ดูจากภาพถ่ายที่ยิ้มและโชว์ฟันจากและเปรียบเทียบดูว่าสีของฟันของคุณมีการเปลี่ยนแปลงไปมากขนาดไหน
หากคุณพบว่าฟันของคุณเหลือง และต้องการแก้ไขก็สามารถทำได้ตามวิธีแก้ฟันเหลืองที่เขียนอยู่ด้านบน
คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับฟันเหลือง
ฟันเหลือง เป็นกรรมพันธุ์ไหม
ในบางคนอาการฟันเหลืองอาจมีสาเหตุมาจากปัจจัยทางกรรมพันธุ์ได้แต่มักไม่ใช่สาเหตุหลัก โดยลักษณะและสีของฟันสามารถถูกสืบทอดมาจากพ่อแม่ บางคนอาจมีเคลือบฟันธรรมชาติที่สีเข้มกว่าคนอื่น หรือมีโครงสร้างฟันที่ทำให้ฟันมีแนวโน้มที่จะดูเหลืองกว่า นอกจากนี้ ความหนาแน่นของเคลือบฟันและเนื้อฟัน (Dentin) ที่อยู่ใต้เคลือบฟันก็มีส่วนทำให้ฟันดูเหลือง หากเนื้อฟันซึ่งมีสีเหลืองหรือสีน้ำตาลอ่อนเป็นธรรมชาติมีสีเข้มขึ้น ฟันก็จะดูเหลืองมากขึ้น
ฟันเหลือง จัดฟันได้ไหม
สามารถจัดฟันได้ แต่ต้องหาสาเหตุที่ทำให้ฟันเหลืองก่อน หากอาการฟันเหลืองเกิดจากคนไข้ดูแลสุขภาพช่องปากไม่ดี ทำให้ฟันเหลืองจากฟันผุ เคลือบฟันโดนทำลาย หากต้องการจัดฟันก็จะต้องเคลียร์ช่องปากให้เรียบร้อยก่อนการจัดฟัน หากเคลียร์ช่องปากแล้วฟันยังไม่ขาวจนคนไข้พอใจ ก็สามารถฟอกสีฟันภายหลังจัดฟันเสร็จได้เช่นกัน
กินโกโก้ฟันเหลืองไหม
โกโก้และผลิตภัณฑ์ที่ทำจากโกโก้ เช่น ช็อคโกแลต มีสีเข้มซึ่งสามารถทำให้ฟันเปลี่ยนสีได้ถ้าบริโภคในปริมาณมากและเป็นประจำ นอกจากนั้นโกโก้บางชนิดหรือผลิตภัณฑ์ที่มีโกโก้เป็นส่วนผสมมักมีน้ำตาลซึ่งเป็นอาหารของแบคทีเรียอยู่ด้วย มีโอกาสทำให้ฟันผุและฟันเหลืองได้
อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนสีฟันจากการบริโภคโกโก้มักเกิดขึ้นบนผิวเคลือบฟันและเป็นการเปลี่ยนสีเพียงชั่วคราวที่สามารถกำจัดได้โดยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟัน
กิน ชา ฟันเหลืองไหม
การดื่มชาสามารถทำให้ฟันเปลี่ยนเป็นสีเหลืองได้ เช่นเดียวกับกาแฟ, ชามีสารที่เรียกว่าแทนนิน (Tannins) ซึ่งเป็นประเภทของโพลีฟีนอลที่สามารถทำให้เกิดคราบและเปลี่ยนสีฟันได้ แทนนินทำให้สีและคราบต่างๆ จับตัวได้ง่ายขึ้นกับเคลือบฟัน ทำให้ฟันเปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือสีน้ำตาลเมื่อดื่มชาเป็นประจำ
วิธีลดผลกระทบของชาต่อสีฟัน ได้แก่:
- ล้างปากหรือแปรงฟันหลังจากดื่มชา: ช่วยลดการสะสมของคราบบนฟัน.
- ใช้หลอดเมื่อดื่ม: ช่วยลดการสัมผัสโดยตรงของชากับฟัน.
- เลือกชาที่มีสีอ่อนกว่า: ชาเขียวหรือชาขาวมีโอกาสน้อยกว่าที่จะทำให้ฟันเปลี่ยนสีเมื่อเทียบกับชาดำ.
- ดื่มน้ำตาม: ช่วยล้างสารที่อาจทำให้เกิดคราบบนฟัน.
วิธี ขจัดคราบ ชา กาแฟ ที่ฟัน
- ใช้หลอด การใช้หลอดช่วยให้ชา กาแฟสัมผัสกับฟันน้อยลงจึงทำให้ฟันเหลืองยากขึ้น
- ดื่มชากาแฟแล้วบ้วนปากหลังดื่ม คราบกาแฟมีสีและเหนียว เมื่อสัมผัสกับฟันแล้วทิ้งไว้นานๆ จะเอาออกยาก จึงควรรีบบ้วนปากหลังดื่มทันที หรือดื่มน้ำแล้วกลั้วน้ำในปากแรงๆ แล้วกลืนน้ำได้เลย
- คราบชากาแฟมักติดที่ด้านหลังฟัน ใช้ลิ้นกวาดไปที่ผนังด้านหลังของฟันแรงๆ ทั้งฟันบนฟันล่าง เพื่อเอาคราบชากาแฟออกเป็นประจำสามารถช่วยลดการยึดติดของคราบได้
- แปรงฟันเน้นด้านในของฟันเพราะคราบชา กาแฟ มักไปสะสมที่ด้านหลังฟัน
- อาจต้องขูดหินปูนให้มากขึ้น เช่น 3-4 เดือนต่อครั้ง
- ฟอกสีฟัน
ฟันเหลืองตั้งแต่เกิด เพราะอะไร
อาจเป็นปัจจัยทางกรรมพันธุ์ได้ โดยลักษณะและสีของฟันสามารถถูกสืบทอดมาจากพ่อแม่ บางคนอาจมีเคลือบฟันที่เป็นธรรมชาติเข้มขึ้นหรือมีโครงสร้างฟันที่ทำให้ฟันมีแนวโน้มที่จะดูเหลืองกว่า
นอกจากนั้นก็อาจเป็นโรคฟันตกกระ (fluorosis) ซึ่งเป็นภาวะที่เกิดจากการได้รับฟลูออไรด์มากเกินไปในวัยเด็ก โดยฟลูออไรด์จะสะสมบนผิวฟัน ทำให้เกิดรอยด่างสีขาวหรือสีน้ำตาลบนฟัน หรือมีความผิดปกติทางพันธุกรรมอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการเจริญเติบโตของฟันทำให้ฟันเปลี่ยนสี
ฟันเหลือง ขูดหินปูน หายไหม
หากเป็นคราบที่เกาะอยู่บนผิวฟัน การกำจัดหินปูนจะช่วยให้ฟันหายเหลืองได้เพราะทันตแพทย์จะใช้เครื่องมือขูดออกจนหมด อย่างไรก็ตาม หากเป็นการฟันเหลืองที่เกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น พันธุกรรม โรคเกี่ยวกับถุงน้ำดี การตั้งครรภ์ การใช้ยา หรืออายุที่มากขึ้น การขูดหินปูนจะไม่สามารถทำให้ฟันหายเหลืองได้
