อุดฟัน มีกี่แบบ ราคาเท่าไหร่ ทำไมต้องอุดฟัน

การอุดฟัน คือ การทำทันตกรรมเพื่อรักษาฟันที่ผุ กร่อน สึก หรือแตก โดยการใช้วัสดุอุดฟันเข้าไปเติมเต็มในส่วนที่ขาดหายไป เพื่อให้ได้รูปร่างฟันคงเดิม ป้องกันไม่ให้เนื้อฟันถูกทำลายเพิ่ม และสามารถใช้งานได้ตามปกติ

ใครควรอุดฟัน

• คนที่มีฟันผุหรือเห็นรูบนผิวฟัน – หากคุณสังเกตเห็นว่ามีจุดสีดำหรือน้ำตาลบนผิวฟัน หรือรู้สึกว่าฟันของคุณเป็นรูลงไป หรือมีร่องที่ดูแล้วลึกผิดปกติ โดยเฉพาะฟันกรามซี่ด้านใน หากปล่อยทิ้งไว้รูผุนี้อาจจะใหญ่ขึ้นได้และทำลายเนื้อฟันไปเรื่อยๆ
• คนที่รู้สึกเสียวฟันผิดปกติ – เสียวฟันแปล๊บๆ หรือรู้สึกเสียวฟันเมื่อทานของร้อน เย็น ของหวาน หรือแม้กระทั่งตอนมีลมพัดผ่านฟัน สิ่งเหล่านี้เป็นสัญญาณว่าเคลือบฟันของคุณถูกทำลายจนไปถึงชั้นเนื้อฟันแล้ว เส้นประสาทจึงไวต่อสิ่งกระตุ้นมากขึ้น
• คนที่รู้สึกปวดฟันเวลาเคี้ยวอาหาร – รู้สึกปวดตุ๊บๆ หรือเจ็บจี๊ดขึ้นมาเวลาใช้งานฟันซี่ที่คุณสงสัยว่าน่าจะผุ เป็นไปได้ว่ามีรอยผุที่ซ่อนอยู่ใต้ร่องฟัน หรือวัสดุอุดเก่าเริ่มมีการรั่วซึม ทำให้เกิดแรงกดทับลงไปถึงโพรงประสาทฟันได้
• คนที่พบว่ามีเศษอาหารติดซอกฟันซี่เดิมซ้ำๆ – หากมีซอกฟันบางตำแหน่งที่เศษอาหารเข้าไปติดได้ง่ายหรือเข้าไปติดบ่อยๆ ต้องคอยแปรงฟันหรือใช้ไหมขัดฟันเพื่อเอาออก อาการแบบนี้เป็นไปได้ว่าฟันผุด้านข้าง เป็นรอยผุที่มองไม่เห็นจากด้านบน กรณีนี้ต้องอุดฟันด้านข้าง
• คนที่มีฟันแตก บิ่น หรือหัก – ไม่ว่าจะเกิดจากอุบัติเหตุหรือการกัดของแข็งโดยไม่ตั้งใจ
• คนที่เคยอุดฟันมาแล้ว – แต่วัสดุเดิมเริ่มเปลี่ยนสี แตก หรือหลุดออกมา ทำให้ขอบรอยต่อไม่เรียบเหมือนเดิม เป็นแหล่งสะสมของเศษอาหารและแบคทีเรีย อาจเกิดฟันผุซ้ำใต้รอยอุดฟันเดิมได้

อุดฟันมีกี่แบบ

การอุดฟันโดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 2 แบบตามชนิดของวัสดุที่ใช้อุดฟันดังนี้

1. อมัลกัม (Amalgam): วัสดุอุดฟันประเภทนี้ทำจากส่วนผสมของเงิน, ดีบุก, และสังกะสี มีความทนทานและแข็งแรง แต่เนื่องจากมีสีเข้มจึงไม่นิยมใช้กับฟันหน้า เหมาะสำหรับใช้กับฟันกรามแทน ข้อดีคือมีความทนทานสูงมาก อยู่ได้หลายสิบปี และมีราคาต่ำกว่าเมื่อเทียบกับวัสดุอื่น
2. เรซินคอมโพสิต (Composite Resin): วัสดุอุดฟันประเภทนี้มีหลายเฉดสีให้เลือกเพื่อให้ดูกลมกลืนกับฟันธรรมชาติข้างเคียงได้ นิยมใช้กับฟันหน้าเพื่อความสวยงาม ปัจจุบันเป็นที่นิยมมาก เพราะเทคโนโลยีสมัยใหม่การอุดฟันด้วยวัสดุเรซินคอมโพสิต มีความแข็งแรงเกือบเทียบเท่าอมัลกัมแล้ว ข้อด้อยคือ กระบวนการในการทำค่อนข้างละเอียด ไม่ควรให้น้ำลายปนเปื้อนกับวัสดุอุด เพราะจะทำให้ประสิทธิภาพลดลง มีโอกาสทำให้เกิดอาการเสียวฟันหลังอุดเสร็จได้ หรือทำให้วัสดุรั่วในอนาคต อาจต้องมาอุดใหม่ถ้าทำไม่ดี มีอายุการใช้งานประมาณ 5-10 ปี ขึ้นกับขนาดและตำแหน่ง นอกจากนั้นเมื่อใช้ไปนานๆ อาจมีคราบและสีเปลี่ยนไป และมีราคาที่สูงกว่าอมัลกัมเล็กน้อย
3. กลาสไอโอโนเมอร์ (Glass Ionomer): วัสดุอุดประเภทนี้ปล่อยฟลูออไรด์ออกมาซึ่งช่วยป้องกันฟันผุ เหมาะสำหรับการอุดฟันในเด็กหรือส่วนที่ไม่ต้องรับแรงกัดเคี้ยวมากเพราะไม่ค่อยทนเหมือนคอมโพสิตและอมัลกัม มักใช้สำหรับฟันน้ำนมหรืออุดชั่วคราว อุดคอฟัน รองพื้นโพรงฟัน การอุดฟันแบบนี้ให้สีเหมือนฟันเช่นกัน
4. เซรามิก หรือพอร์ซเลน (Ceramic/Porcelain Inlay-Onlay): เป็นวัสดุอุดฟันที่ค่อนข้างใหม่กว่า มีความสวยงามและมีความทนทานสูงมาก ทันตแพทย์จะทำการเตรียมโพรงฟันแล้วพิมพ์ปาก หรือใช้ระบบ digital เพื่อทำรูปทรงของบริเวณที่จะอุดฟันนั้น แล้วยึดลงไปในบริเวณฟันซี่นั้นทำให้ผลลัพธ์ที่ได้ จะมีความเที่ยงตรงสูงมาก วัสดุอุดฟันแบบนี้ทนทานต่อการแตกและสึกกร่อนที่สุด สีไม่เปลี่ยนตามการรับประทานอาหารและเครื่องดื่ม จึงสามารถใช้งานได้หลายสิบปีโดยที่ยังดูดีอยู่ ข้อเสียคือราคาแพงกว่า ซับซ้อนกว่า ต้องมาพบทันตแพทย์อย่างน้อยสองครั้งเพื่อทำแบบพิมพ์ฟัน อุดฟันชั่วคราว และอีกครั้งเพื่ออุดฟันจริงๆ
5. วัสดุอื่นๆ และนวัตกรรมใหม่ๆ: เช่น คอมโพสิตเสริมเส้นใย (Fiber-reinforced composite) ที่เพิ่มความแข็งแรงสำหรับอุดโพรงใหญ่ๆ วัสดุประเภทออร์โมเซอร์ (Ormocer – โพลิเมอร์ผสมเซรามิก) ที่ลดการหดตัวและเพิ่มความเงางาม, รวมถึงวัสดุอุดฟันสีเหมือนฟันที่ผสมอนุภาคนาโนเซรามิกเพื่อเพิ่มความทนทานและลดการสึกกร่อน

โดยสรุปวัสดุอุดฟันที่คุ้มค่ามากๆ คือวัสดุอมัลกัมที่เป็นโลหะสีเงินที่ใช้มานานเพราะทนทานและราคาถูกที่สุด แต่ข้อด้อยคือสีเงินจะเด่นชัดมากว่าไปอุดฟันมา จึงเหมาะที่จะใช้อุดฟันในบริเวณที่มองเห็นได้ยาก ไม่เหมาะใช้กับฟันหน้าหรือคนไข้ที่เน้นเรื่องความสวยงาม

 

อุดฟันแบบไหนดี

การเลือกวัสดุอุดฟันให้เหมาะสมที่สุดกับคนไข้ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ตำแหน่งของฟันที่ต้องการอุด ความต้องการด้านความสวยงาม ราคา และสุขภาพโดยรวมของเหงือกและฟันของคนไข้

• ขนาดและตำแหน่งของฟันผุ หากฟันผุอยู่ในตำแหน่งที่มองเห็นได้ง่าย เช่น ฟันหน้า ควรเลือกใช้วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน เช่น เรซินคอมโพสิต เพื่อความสวยงาม
• งบประมาณ หากมีงบประมาณจำกัด ควรเลือกใช้วัสดุอุดฟันอมัลกัม เพราะราคาถูกกว่า
• ความต้องการของผู้ป่วย หากผู้ป่วยต้องการวัสดุอุดฟันที่มีความแข็งแรงทนทาน ควรเลือกใช้วัสดุอมัลกัมหรือเรซินคอมโพสิต

วัสดุ	ข้อดี	ข้อเสีย
อมัลกัม (Amalgam)	แข็งแรง ทนทาน ราคาถูก	ต้องกรอเนื้อฟันออกค่อนข้างมาก สีไม่เหมือนฟันธรรมชาติ
เรซินคอมโพสิต (Composite resin)	สวยงาม สีเหมือนฟันธรรมชาติ ใช้ได้ทั้งฟันหน้าและหลัง ปัจจุบันมีความแข็งแรงใกล้เคียงอมัลกัม	ราคาสูงกว่า
กลาสไอโอโนเมอร์ (Glass Ionomer)	สีเหมือนฟันธรรมชาติ วัสดุสามารถปล่อยฟลูออไรด์ได้	ไม่ค่อยแข็งแรงทนทาน

เมื่อไหร่ควรอุดฟัน

เมื่อรู้สึกว่าฟันของเราเป็นดังต่อไปนี้

• ฟันผุ – ควรเข้ารับการอุดฟันเมื่อมีฟันผุ ซึ่งอาจมีอาการที่สามารถสังเกตได้ เช่น เสียวฟันเมื่อรับประทานอาหารเย็นหรือร้อน, มีรูหรือโพรงบนฟัน, ฟันเปลี่ยนสี, ฟันโยกหรือหลวม, เหงือกอักเสบ
• ฟันหักหรือบิ่น – หากฟันหักหรือบิ่นจากอุบัติเหตุหรือการใช้งานในชีวิตประจำวัน การอุดฟันสามารถช่วยทำให้รูปร่างฟันกลับมาเหมือนเดิม และสามารถใช้งานได้ตามปกติ
• เปลี่ยนวัสดุอุดเก่า – หากวัสดุที่ใช้อุดฟันเก่าเริ่มสึกหรอ หลุดออก หรือมีการรั่วของวัสดุอุดฟันที่อาจทำให้เกิดการฟันผุใหม่ ควรอุดฟันใหม่อีกครั้ง
• เพื่อการทันตกรรมอื่น – ในบางกรณีอาจต้องมีการอุดฟันเพื่อเตรียมสำหรับการทำทันตกรรมอื่นๆ เช่น การติดตั้งสะพานฟัน เป็นต้น

การเตรียมตัวก่อนอุดฟัน

• แปรงฟันและบ้วนปากให้สะอาดก่อนเข้ารับการรักษา เพื่อให้ทันตแพทย์ตรวจฟันได้ง่ายขึ้น
• แจ้งประวัติการแพ้ยาให้ทันตแพทย์ทราบ เพื่อความปลอดภัยในการรักษา
• ทำการนัดหมายเพื่อตรวจสอบสุขภาพเหงือกและฟัน หากมีการผุรุนแรงถึงโพรงประสาท อาจจำเป็นต้องดำเนินการรักษารากฟัน
• หากทราบว่าจะเป็นการอุดฟันด้วยอมัลกัม ให้รับประทานอาหารมาก่อน เพราะจะต้องรอเวลา 24 ชั่วโมงก่อนที่จะใช้งานฟันซี่นั้นได้
• หากมีฟันปลอมแบบถอดได้หรือรีเทนเนอร์ ควรนำมาด้วย เพราะทันตแพทย์ต้องทำการทดสอบว่าหลังอุดฟันแล้วยังสามารถใส่ฟันปลอมหรือรีเทนเนอร์ได้
• หากเป็นเด็ก ควรเข้ารับการรักษาห่างจากมื้ออาหาร 2 ชั่วโมงขึ้นไป เพื่อป้องกันการอาเจียน

ขั้นตอนการอุดฟัน วิธีการอุดฟัน ทำอย่างไร

1. ทันตแพทย์จะทำการตรวจสอบสุขภาพฟัน เช็คสภาพฟันที่ผุ ว่าสามารถรักษาด้วยการอุดฟันได้หรือไม่
2. ทันตแพทย์กรอเนื้อฟันส่วนที่ผุ โดยจะกรอเอาเนื้อฟันที่มีเชื้อออกให้หมด แล้วค่อยทดแทนด้วยวัสดุอุดฟัน ลักษณะเนื้อฟันดังกล่าวจะนิ่ม ยุ่ย และสีไม่เหมือนเดิม หากฟันผุถึงโพรงประสาทฟันอาจมีการฉีดยาชาร่วมด้วยเพื่อลดอาการเจ็บ
3. ถ้าอุดฟันด้วยวัสดุอุดฟันสีเหมือนฟัน จะทำการใส่เรซินสลับกับการฉายแสง LED ให้วัสดุแข็งตัว
4. หากทำการอุดฟันที่ฟันกราม อาจมีการกรอฟันออกเยอะ เพื่อให้วัสดุอุดฟันมีความหนาที่เพียงพอ ไม่อย่างนั้นเนื้อฟันที่บางจะเป็นจุดอ่อนทำให้แตกง่าย
5. หากเป็นการอุดฟันด้านประชิด หรือที่เป็นด้านที่อยู่ระหว่างฟันกับฟัน จะต้องเหลือระยะให้คนไข้สามารถใช้ไหมขัดฟันได้ตามปกติ
6. เมื่ออุดจนเพียงพอแล้ว ทันตแพทย์จะทำการปรับแต่ง ขัดวัสดุ ให้การสบฟันคล้ายเดิมที่สุด จะไม่อุดฟันจนวัสดุอุดขึ้นมาสูงมากจนทำให้เสียวฟันหรือปวดฟัน
7. ทำความสะอาดฟัน ทันตแพทย์จะทำความสะอาดฟันและแนะนำการดูแลรักษาฟันหลังการอุดฟัน

ข้อดีของการอุดฟัน

• ช่วยให้ฟันที่เสียหายกลับมาใช้งานได้ปกติ
• ช่วยป้องกันไม่ให้ฟันผุลุกลามไปยังเนื้อฟันชั้นในและฟันข้างเคียง
• ช่วยลดความไวต่อการรับรู้อุณหภูมิร้อนหรือเย็นที่ทำให้เสียวฟัน
• ช่วยปรับปรุงรูปลักษณ์ของฟันที่แตก หัก บิ่น ผุ กลับมาสวยงาม

ข้อเสียของการอุดฟัน

• ต้องมีการกรอเนื้อฟันบางส่วนออก
• อาจเกิดการเสียวฟันได้ชั่วคราวหลังการอุดฟัน
• วัสดุอุดฟันอาจไม่ทนทานเท่าฟันธรรมชาติ อาจต้องเปลี่ยนหรือมีการซ่อมแซมหลังจากใช้งานไปเป็นระยะเวลานาน
• หากอุดไม่ดี อาจมีการรั่วซึม ให้เศษอาหารตกค้างข้างใน ก่อให้เกิดเชื้อโรค ทำให้ฟันผุ
• การอุดฟันไม่สามารถทำได้ในกรณีที่สูญเสียเนื้อฟันไปเป็นจำนวนมาก เช่น จากอุบัติเหตุ
• วัสดุอุดฟันแบบเรซินคอมโพสิตสีเหมือนฟันสามารถติดสีจากอาหารได้

การดูแลรักษาหลังการอุดฟัน

• หลังการอุดฟัน ฟันอาจมีความไวต่ออุณหภูมิ ควรหลีกเลี่ยงอาหารและเครื่องดื่มที่ร้อนหรือเย็นจัดเป็นเวลา 1-2 วัน
• 1-2 อาทิตย์แรกให้ใช้ฟันอย่างทะนุถนอม รับประทานอาหารอ่อนๆ หากมีอาการเสียวฟันยิ่งควรรับประทานอาหารอ่อน
• หลีกเลี่ยงการกัดหรือเคี้ยวอาหารที่แข็งเพื่อป้องกันไม่ให้วัสดุอุดฟันแตกหรือหลุด เป็นเวลา 24 ชั่วโมง
• ควรแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำทุกวันเพื่อรักษาสุขภาพช่องปากและลดโอกาสการเกิดฟันผุใหม่รอบๆ บริเวณที่อุด
• อย่าเพิ่งฟอกสีฟันเอง เพราะจะยิ่งกระตุ้นให้เสียวฟันมากขึ้น
• มาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันและขูดหินปูนเป็นประจำทุก 6 เดือน รวมถึงเพื่อตรวจหาและรักษาฟันผุตั้งแต่ระยะเริ่มแรก

อุดฟัน vs ครอบฟัน vs อินเลย์ เมื่อไหร่ควรใช้แบบไหน

เมื่อไหร่ที่ควรอุดฟัน

อุดฟันเป็นการรักษาฟันผุในระยะเริ่มต้นถึงปานกลางที่ง่ายและรวดเร็วที่สุด ทันตแพทย์จะกรอเอาเนื้อฟันส่วนที่ผุออกแล้วใช้วัสดุอุดฟันเติมเข้าไปแทนที่ ควรอุดฟันเมื่อ:

• ฟันผุเป็นรูเล็กๆ หรือเป็นรอยดำ ฟันผุยังไม่ลุกลามลึกมากนัก
• มีอาการเสียวฟันเมื่อทานของร้อน เย็น หรือหวาน แล้วรู้สึกเสียวจี๊ดๆ ที่ฟันซี่นั้น ซึ่งเป็นสัญญาณของฟันผุ
• ฟันบิ่นหรือแตกเล็กน้อย จากเกิดอุบัติเหตุทำให้ฟันแตกหรือบิ่นเล็กน้อย
• วัสดุอุดฟันเก่าแตกหรือรั่ว ซึ่งอาจทำให้เกิดฟันผุใต้รอยอุดเดิมได้

เมื่อไหร่ที่ควรทำอินเลย์/ออนเลย์

อินเลย์และออนเลย์ คือ ชิ้นส่วนบูรณะฟันที่ถูกสร้างขึ้นในห้องแล็บทันตกรรมให้มีขนาดพอดีกับรอยผุหรือส่วนที่เสียหายของฟัน แล้วนำไปยึดติดบนฟัน มีความแข็งแรงทนทานและสวยงามกว่าการอุดฟันทั่วไป อินเลย์ (Inlay) ใช้ทดแทนเนื้อฟันที่อยู่ ภายในร่องฟัน และไม่ได้คลุมปุ่มฟัน ส่วน ออนเลย์ (Onlay) จะมีขนาดใหญ่กว่า โดยจะคลุมปุ่มฟันตั้งแต่หนึ่งปุ่มขึ้นไป ควรทำอินเลย์/ออนเลย์ เมื่อ

• ฟันผุเป็นโพรงใหญ่เกินกว่าจะอุด หากใช้การอุดฟันแบบปกติ วัสดุอุดอาจไม่แข็งแรงพอที่จะรับแรงเคี้ยวและอาจแตกได้ในอนาคต
• ต้องการความแข็งแรงทนทานสูง โดยเฉพาะบริเวณฟันกรามที่ต้องรับแรงเคี้ยวเยอะๆ อินเลย์/ออนเลย์ที่ทำจากเซรามิกหรือทองจะแข็งแรงกว่าวัสดุอุดฟันทั่วไปมาก
• ฟันกรามแตกหรือบิ่นบริเวณปุ่มฟันแต่ยังเหลือเนื้อฟันดีๆ อยู่มากพอที่จะไม่ต้องทำครอบฟันทั้งซี่
• ต้องการความสวยงามและพอดี ชิ้นงานที่ทำจากแล็บจะมีความพอดีกับร่องฟันและสีใกล้เคียงฟันธรรมชาติมาก

เมื่อไหร่ที่จำเป็นต้องครอบฟัน

การครอบฟันเปรียบเสมือนการสวมหมวกกันน็อกให้กับฟัน โดยจะคลุมตัวฟันไว้ทั้งหมดเพื่อปกป้องโครงสร้างฟันที่เหลืออยู่ไม่ให้แตกหักเสียหายเพิ่มเติม ควรทำครอบฟันเมื่อ

• ฟันแตกหักเสียหายรุนแรง จากอุบัติเหตุหรือการกัดของแข็ง จนเนื้อฟันหายไปเป็นส่วนใหญ่
• ฟันผุลุกลามมากๆ จนเหลือเนื้อฟันดีน้อยเกินกว่าจะอุดหรือทำอินเลย์/ออนเลย์ได้
• ฟันสึกกร่อนมาก จากการนอนกัดฟัน หรือการทานอาหารที่มีฤทธิ์เป็นกรดสูงเป็นประจำ
• เพื่อแก้ไขรูปร่างหรือสีฟัน ในกรณีที่ฟันมีรูปร่างผิดปกติ หรือสีคล้ำมากจนไม่สามารถแก้ไขด้วยวิธีอื่นได้
• ใช้เป็นหลักยึดสะพานฟัน ครอบฟันจะถูกทำบนฟันซี่ข้างๆ ช่องว่างเพื่อใช้เป็นตัวยึดสะพานฟัน
• ฟันที่ผ่านการรักษารากฟัน ฟันที่รักษารากแล้วจะเปราะบางและแตกหักได้ง่ายมาก การทำครอบฟันจึงเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อปกป้องฟันซี่นั้นไว้

การอุดฟันสำหรับเด็ก

การดูแลฟันน้ำนมของเด็กนั้นมีความสำคัญแม้ว่าฟันน้ำนมจะทยอยหลุดไปแล้วมีฟันแท้ขึ้นมาแทน หากพบว่าลูกหลานมีฟันผุ ควรพามาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจดูว่าอุดฟันได้หรือไม่ อย่ารอให้ฟันผุลุกลามจนปวดหรือต้องถอนฟันก่อนเวลาอันควร เพราะจะส่งผลต่อพัฒนาการของฟันแท้ที่จะขึ้นมาได้ วัสดุอุดฟันสำหรับเด็กที่นิยมคือกลาสไอโอโนเมอร์เพราะทำได้รวดเร็วและปลอดภัย อีกทั้งยังปล่อยฟลูออไรด์ป้องกันฟันผุได้ แข็งตัวเร็ว ซึ่งเหมาะกับเด็กที่อาจจะให้ความร่วมมือมากไม่ได้ แต่ถ้าเป็นฟันแท้ซี่แรกก็อาจจะเลือกใช้เรซินคอมโพสิตที่ให้ความแข็งแรงและสวยงามกว่า

หากเป็นฟันผุระยะเริ่มต้นในเด็กอาจใช้การเคลือบร่องฟันหรือทาฟลูออไรด์เจลเพื่อชะลอการผุได้หากเด็กยังให้ความร่วมมือได้น้อย แล้วค่อยรักษาเมื่อโตขึ้น

การอุดฟันสำหรับผู้สูงวัย

คนสูงวัยมักเจอปัญหาเคลือบฟันสึกและเหงือกร่น ทำให้เกิดฟันผุบริเวณรากฟันได้ง่าย รวมถึงฟันซี่ที่เคยอุดไว้ก็เรื่อมเสื่อมสภาพหรืออาจมีรอยรั่วซึมและผุซ้ำ จึงควรไปพบทันตแพทย์เพื่อประเมินทุก 6 เดือนและอุดฟันหรือเปลี่ยนวัสดุอุดฟันเมื่อพบรอยผุใหม่ใต้ของเดิม ในกลุ่มผู้สูงอายุที่ฟันผุหลายซี่หรือผุบริเวณคอฟันหลายตำแหน่ง วัสดุกลาสไอโอโนเมอร์ เหมาะสมเพราะขั้นตอนการอุดง่าย รวดเร็ว และช่วยป้องกันฟันผุเพิ่มจากฟลูออไรด์ที่ปล่อยออกมา​

อย่างไรก็ตามหากเป็นบริเวณที่ต้องรับแรงมากหรืออยู่ด้านหน้า ทันตแพทย์อาจใช้อุดด้วยเรซินคอมโพสิตเพื่อความแข็งแรงและสวยงาม หรืออุดด้วย วัสดุรองพื้น + คอมโพสิต เพื่อผสานข้อดีคือได้ทั้งฟลูออไรด์และความแข็งแรง ส่วนฟันกรามที่รอยผุใหญ่และผุซ้ำหลายครั้ง อาจพิจารณาทำครอบฟันเพื่อป้องกันฟันแตกในอนาคต เพราะโครงสร้างฟันแท้จะเปราะลงเมื่ออายุมากขึ้น การครอบฟันหรือทำอินเลย์จะช่วยกระจายแรง เคี้ยวอาหารได้มั่นใจโดยไม่ต้องกังวลว่าฟันจะร้าวเพิ่มเติม (การอุดวัสดุปกติในฟันที่สูญเสียเนื้อฟันมาก ๆ อาจอยู่ได้ไม่นานและเกิดฟันแตกตามมา)

การอุดฟันสำหรับคนที่กำลังจัดฟัน

สำหรับคนที่กำลังจัดฟันแบบติดแน่นไม่สามารถถอดเครื่องมือจัดฟันออกเองได้ หากมีฟันผุเกิดขึ้นทันตแพทย์จะถอดลวดและยางที่ฟันซี่ที่จะอุดชั่วคราว แล้วอุดด้วยวัสดุเรซินคอมโพสิต (สีเหมือนฟัน) แล้วจึงติดเครื่องมือจัดฟันเข้าเหมือนเดิม หากตำแหน่งที่ผุอยู่ใกล้กับแบร็คเก็ตจัดฟันจะต้องถอดแบร็คเก็ตออกก่อนเพื่อกรอและอุด แล้วจึงค่อยติดแบร็คเก็ตใหม่ ซึ่งจะทำให้ระยะเวลาในการจัดฟันเพิ่มออกไปบ้าง

ในกรณีฟันผุทะลุโพรงประสาทฟันระหว่างจัดฟัน อาจต้องหยุดการจัดฟันชั่วคราวเพื่อรักษารากฟันหรือถอนฟันซี่นั้นก่อน แล้วค่อยวางแผนจัดฟันใหม่อีกครั้ง ดังนั้นทางที่ดีคนไข้ควรดูแลความสะอาดอย่างเคร่งครัดเพื่อลดโอกาสฟันผุ

คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับการอุดฟัน

อุดฟันใช้สิทธิ์ประกันสังคมได้ไหม?

อุดฟันสามารถใช้สิทธ์ประกันสังคมได้ โดยผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม ทั้งมาตรา 33 และ มาตรา 39 สามารถใช้สิทธิ์เบิกค่าทำฟันได้ ปีละ 900 บาท โดยไม่ต้องสำรองจ่ายก่อน (อุดฟัน ถอนฟัน ขูดหินปูน และผ่าฟันคุด ก็รวมอยู่ในสิทธิ์ประกันสังคมด้วย) หมายเหตุ วงเงิน 900 บาทนี้เป็น วงเงินรวม สำหรับทุกรายการ ไม่ใช่รายการละ 900 บาท เช่น ถ้าปีนี้ขูดหินปูนไป 600 บาท คุณจะเหลือวงเงินสำหรับอุดฟันหรือถอนฟันอีก 300 บาทในปีนั้น

อุดฟันเจ็บมั้ย – อุดฟันหน้าเจ็บไหม

การอุดฟันจะเจ็บหรือไม่เจ็บนั้นขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ระดับความลึกของฟันผุ ตำแหน่งของฟันที่ผุ สภาพของเนื้อฟันที่ต้องกรอออก รวมถึงประสบการณ์ของทันตแพทย์

สาเหตุที่อุดฟันแล้วปวดมีได้ดังนี้

1. เกิดจากกระบวนการทำ เช่น ฟันผุลึกและต้องฉีดยาชา การเจ็บปวดอาจเกิดจากรอยฉีดยาชา ซึ่งไม่เกี่ยวกับการอุดฟันโดยตรง
2. เกิดจากการอุดฟันที่ผุลึกมาก ยิ่งใกล้เส้นประสาท ยิ่งรู้สึกไม่สบาย รู้สึกปวดง่าย
3. รอยอุดใหญ่มาก ใช้วัสดุทดแทนฟันธรรมชาติเยอะ เมื่อบดเคี้ยวอาหารวัสดุจะมีการบิดตัวทำให้เสียวฟันได้

ทั้ง 3 ข้อข้างต้นนี้ให้รอประมาณ 10-14 วันจะค่อยๆ อาการดีขึ้น แต่หากไม่ดีขึ้นให้กลับมาพบทันตแพทย์

อุดฟันผุมากได้หรือไม่

ขึ้นอยู่กับระดับความลึกของฟันผุ หากฟันผุลึกถึงโพรงประสาทฟัน ทันตแพทย์จะไม่สามารถอุดฟันได้ เนื่องจากจะต้องรักษารากฟันก่อนจึงจะสามารถอุดฟันได้

ระดับความลึกของฟันผุแบ่งออกเป็น 4 ระดับ ดังนี้

ระดับที่ 1 : ฟันผุอยู่ที่ผิวเคลือบฟัน (enamel) ยังไม่มีการทำลายเนื้อฟันชั้นใน

ระดับที่ 2 : ฟันผุทะลุเข้าไปในเนื้อฟันชั้นนอก (dentin) บางส่วน

ระดับที่ 3 : ฟันผุทะลุเข้าไปในเนื้อฟันชั้นใน (dentin) ทั้งหมด

ระดับที่ 4 : ฟันผุทะลุเข้าไปในโพรงประสาทฟัน (Pulp)

หากฟันผุอยู่ในระดับที่ 1 หรือ 2 ทันตแพทย์สามารถอุดฟันให้ได้ โดยกรอฟันที่ผุออกให้หมด ให้เหลือเนื้อฟันที่แข็งแรงพอที่จะยึดวัสดุอุดฟันได้ จากนั้นจึงใส่วัสดุอุดฟันลงไป

หากฟันผุอยู่ในระดับที่ 3 ทันตแพทย์อาจจำเป็นต้องใส่วัสดุอุดฟันชนิดพิเศษที่มีคุณสมบัติในการเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับฟันก่อน จากนั้นจึงใส่วัสดุอุดฟันทั่วไปลงไปอีกชั้นหนึ่ง

หากฟันผุอยู่ในระดับที่ 4 ทันตแพทย์จะไม่สามารถอุดฟันได้ เนื่องจากจะต้องรักษารากฟันก่อนจึงจะสามารถอุดฟันได้ การรักษารากฟันเป็นการรักษาที่ใช้เวลานานและค่าใช้จ่ายสูง ทันตแพทย์จะเป็นผู้พิจารณาว่าฟันซี่นั้นควรรักษารากฟันหรือไม่

ดังนั้น หากพบว่าฟันเริ่มผุ ควรรีบไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันผุลุกลามไปยังเนื้อฟันชั้นในและทำให้ฟันผุมากขึ้น เพราะบางครั้งที่เราเห็นว่าผุเพียงเล็กน้อยที่ด้านนอก แต่ความจริงด้านในอาจลุกลามไปแล้วโดยที่คนไข้มองไม่เห็นก็ได้

อนึ่งหากฟันยังไม่ผุและต้องการที่จะป้องกันฟันผุในอนาคต คนไข้สามารถเลือกทำการเคลือบหลุมร่องฟันได้ ซึ่งเป็นวิธีที่ใช้เคลือบฟันที่ยังไม่ผุด้วยการใช้เรซินเคลือบลงบนฟันด้านบดเคี้ยว

อุดฟันใช้เวลานานไหม อุดฟันกี่นาที

โดยทั่วไปแล้ว การอุดฟันใช้เวลาประมาณ 30 นาที ถึง 1 ชั่วโมง หากฟันผุไม่ลึกมาก และอยู่ในตำแหน่งที่เข้าถึงได้ง่าย

หากฟันผุลึกมาก หรืออยู่ในตำแหน่งที่เข้าถึงยาก ทันตแพทย์อาจจำเป็นต้องใช้เวลานานขึ้นในการอุดฟัน เช่น อาจใช้เวลา 1 ชั่วโมง หรือมากกว่านั้น

นอกจากนั้นหากใช้วัสดุอุดฟันสีเหมือนฟันจะใช้เวลาอุดนานกว่า เนื่องจากต้องฉายแสงให้วัสดุอุดฟันแข็งตัวด้วย

อุดฟันราคาเท่าไหร่

รายการ	ราคา (บาท)
อุดฟันฟัน ราคา/ด้าน (  Fillings  price / surface )	650
บูรณะฟันทั้งซี่ที่แตกหรือผุใหญ่ ( Restoration on fracture tooth  or large cavity )	3,500
อุดฟันชั่วคราว (Temporary filling)	500
ใช้ยาชาร่วมกับการอุดฟัน ( Local Anesthesia for Filling or restoration )	200

ราคาการอุดฟันนั้นคิดเป็นด้าน โดยฟันแต่ละซี่ มี 5 ด้านดังนี้

อนึ่งหากฟันผุมาก เช่น 3 ด้านและแต่ละด้านใหญ่มาก การอุดฟันอาจไม่เพียงพอต่อการฟื้นฟูความแข็งแรงของฟัน ต้องใช้วิธีอื่นๆ

อุดฟันแล้วปวดฟัน เสียวฟัน ทำยังไง ผิดปกติไหม

การอุดฟันแล้วปวดสามารถเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากผุลึกและอยู่ใกล้เส้นประสาทมากก็จะปวดมาก คนไข้สามารถรับประทานยาแก้ปวดได้

อย่างไรก็ตามสัญญาณอันตรายหลังอุดฟัน มีลักษณะดังนี้

• ปวดฟันตอนดึกๆ โดยไม่มีสิ่งกระตุ้น เช่น นอนอยู่เฉยๆ แล้วปวด
• เวลารับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มอุ่นๆ หรือมีความร้อน
• เสียวฟันจากการรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่เย็น แต่เมื่อทานเสร็จแล้วยังเสียวฟันต่อเป็นนาทีแม้เอาสิ่งกระตุ้นออก

อาการเหล่านี้แปลว่าเส้นประสาทน่าจะได้รับการกระทบกระเทือนรุนแรง อาจต้องทำการรักษารากฟันหรือรักษาทางทันตกรรมอื่นๆ หากมีอาการเหล่านี้ควรรีบมาพบทันตแพทย์เพราะยิ่งปล่อยไว้จะยิ่งมีอาการแย่ลง เช่น อาจเป็นหนองที่ปลายรากฟัน และต้องถอนฟันทิ้ง เป็นต้น

วัสดุอุดฟันอยู่ได้นานแค่ไหน

ขึ้นอยู่กับวัสดุอุดฟันแต่ละชนิด ดังนี้

• อมัลกัม (Amalgam) อายุการใช้งานโดยเฉลี่ย 10 – 15 ปี (หรือนานกว่านั้น)
• คอมโพสิตเรซิน (Composite Resin) อายุการใช้งานโดยเฉลี่ย 5 – 10 ปี
• กลาสไอโอโนเมอร์ (Glass Ionomer) ประมาณ 5 ปี หรือน้อยกว่า
• ทอง (Gold Inlay/Onlay) อายุการใช้งาน 15 – 30 ปีขึ้นไป (ทนทานที่สุด)
• พอร์ซเลน หรือ เซรามิก (Porcelain/Ceramic Inlay/Onlay) อายุการใช้งาน 10 – 20 ปี